Երկկողմ հարաբերություններ
Իրան
Ընդհանուր տեղեկություններ
Հայաստանի Հանրապետության և Իրանի Իսլամական Հանրապետության միջև դիվանագիտական հարաբերությունները հաստատվել են 1992թ. փետրվարի 9-ին:
Հայաստանի Հանրապետության դեսպանությունը սկսել է գործել Թեհրանում 1992թ. դեկտեմբերից: 2021թ. հոկտեմբերի 8-ից Իրանի Իսլամական Հանրապետությունում Հայաստանի Հանրապետության արտակարգ և լիազոր դեսպանն է Արսեն Ավագյանը:
2023թ. հուլիսի 28-ին Հայաստանի Հանրապետությունում Իրանի Իսլամական Հանրապետության արտակարգ և լիազոր դեսպան Մեհդի Սոբհանին իր հավատարմագրերն է հանձնել ՀՀ նախագահին:
2022թ. հոկտեմբերի 20-ին հիմնվել է Կապանում ԻԻՀ գլխավոր հյուպատոսությունը:
Երկու երկրների միջև հիմնարար փաստաթուղթը 1992թ. փետրվարին ստորագրված «Հայաստանի Հանրապետության և Իրանի Իսլամական Հանրապետության միջև հարաբերությունների սկզբունքների և նպատակների մասին» հռչակագիրն է:
ՀՀ կառավարության 2021-2026թթ. ծրագրում արձանագրված է, որ Կառավարությունը քայլեր է ձեռնարկելու Իրանի հետ առանձնահատուկ հարաբերությունների հետագա զարգացումն ապահովելու ուղղությամբ:
Հայաստանի Հանրապետության և Իրանի Իսլամական Հանրապետության միջև ձևավորված է միջխորհրդարանական բարեկամական խումբ: Երկու երկրների միջև գործում է միջկառավարական համատեղ հանձնաժողովը, որի 18-րդ նիստը կայացել է 2024թ. փետրվարի 14-15-ին Թեհրանում:
Հայաստանի Հանրապետության և Իրանի Իսլամական Հանրապետության բարձրաստիճան պաշտոնատարների և ոլորտային գերատեսչությունների ղեկավարների պարբերական հանդիպումներն ու շփումները նպաստում են քաղաքական և տնտեսական բազմաշերտ համագործակցության զարգացմանը:
Այցեր
Իրան
2024թ. մայիս |
Նիկոլ Փաշինյան, ՀՀ վարչապետ |
2023թ. հոկտեմբեր |
Արարատ Միրզոյան, ՀՀ ԱԳ նախարար |
2023թ. հուլիս |
Արարատ Միրզոյան, ՀՀ ԱԳ նախարար |
2022թ. նոյեմբեր |
Նիկոլ Փաշինյան, ՀՀ վարչապետ |
2022թ․ հունիս |
Ալեն Սիմոնյան, ՀՀ ԱԺ նախագահ |
2021թ. հոկտեմբեր |
Արարատ Միրզոյան, ՀՀ ԱԳ նախարար |
2021թ. օգոստոս |
Նիկոլ Փաշինյան, ՀՀ վարչապետ |
Հայաստան
2023թ. դեկտեմբեր |
Հոսեյն Ամիր Աբդոլլահիան, ԻԻՀ ԱԳ նախարար |
2022թ. հոկտեմբեր |
Հոսեյն Ամիր Աբդոլլահիան, ԻԻՀ ԱԳ նախարար |
2021թ․ մայիս |
Մոհամմադ Ջավադ Զարիֆ, ԻԻՀ ԱԳ նախարար |
2021թ. հունվար |
Մոհամմադ Ջավադ Զարիֆ, ԻԻՀ ԱԳ նախարար |
Իրավապայմանագրային դաշտը
Հայաստանի Հանրապետության և Իրանի Իսլամական Հանրապետության միջև գործում են փոխհարաբերությունների գրեթե բոլոր ոլորտներն ընդգրկող ավելի քան 190 միջազգային պայմանագրեր, համաձայնագրեր, հուշագրեր և արձանագրություններ։
Առևտրատնտեսական կապեր
Երկու երկրների միջև արդյունավետ համագործակցությունն ընթանում է էներգետիկայի, տրանսպորտի, բնապահպանության, միջմարզային, գիտակրթական և մշակութային ոլորտներում: Իրականացված ծրագրերից են Արաքս գետի վրա կառուցված Իրանը Հայաստանին կապող կամուրջը, Պուշկինի լեռնանցքի հողմաէլեկտրակայանները, Իրան-Հայաստան գազատարը՝ ներմուծված 1 խմ գազի դիմաց 3 կվտ ժամ էլեկտրաէներգիա փոխանակման ձևաչափով, Հայաստան-Իրան բարձրավոլտ էլեկտրահաղորդման 1-ին և 2-րդ գծերը, 3-րդ գծի շինարարական աշխատանքները գտնվում են ընթացքի մեջ: Առևտրատնտեսական կապերի զարգացման համար նպաստավոր պայմաններից է զբոսաշրջությունը, որում գերակշռում են Իրանից Հայաստան ժամանումների ցուցանիշները:
ՀՀ և ԻԻՀ միջև ապրանքաշրջանառության ծավալները /ԱՄՆ դոլար/
առևտրաշրջանառություն |
արտահանում |
ներմուծում (ըստ ծագման երկրի) |
ներմուծում (ըստ արտահանող երկրի) |
|
2019 |
409 մլն |
83,9 մլն |
325 մլն |
325 մլն |
2020 |
401 մլն |
84 մլն |
317 մլն |
318 մլն |
2021 |
504 մլն |
65 մլն |
439 մլն |
325 մլն |
2022 |
710 մլն |
111 մլն |
599 մլն |
601 մլն |
2023 |
693 մլն |
95 մլն |
598 մլն |
612 մլն |
Թարմացված է՝ 13.06.2024թ.