Վ.ՕՍԿԱՆՅԱՆ.- Ես ուզում եմ ձեր ուշադրությունը հրավիրել իմ 10-օրյա այցի կար»õորագույն իրադարձությունների վրա: Հանդիպումները բազմաթիվ էին, կուզենայի արագ թվարկել դրանք »õ ամեն մեկի առնչությամբ փոքր մեկնաբանություններ տալ:

Առաջինը` ՄԱԿ-ի 58-րդ լխավոր Ասամբլեայի նիստի ընթացքում իմ ելույթն էր, որտեղ հիմնականում շեշտը դրվել էր Լեռնային Ղարաբաղի հարցի վրա »õ Ադրբեջանի կողմից աղավաղված ներկայացումներին, հատկապես ռազմական գործողությունների վերաբերյալ »õ այն միտումների, որոնք այսօր նկատվում են Ադրբեջանում:

Մյուսը ՄԱԿ-ի բարեփոխումների հարցն էր, որ այսօր ամենաքննարկվողներից է: Մեր ընդհանուր դիրքորոշումը այդ կապակցությամբ այն է, որ մենք պաշտպանում ենք լխավոր քարտուղարի մոտեցումները »õ նրա որոշումը` հատուկ հանձնաժողով ստեղծել ուսումնասիրելու համար խնդիրները »õ համապատասխան առաջարկություններ անելու:

Երկրորդ, Նյու Յորքում ես ունեցա տասնյակ հանդիպումներ, որոնցից Նիդեռլանդների արտգործնախարարի հետ: Այս հանդիպումը կար»õորվում էր նրանով, որ նախարար Յաապ դե Հոոպ Սխեֆերը միանգամից մի քանի ուղղություն էր ներկայացնում. բացի երկկողմ ուղղությունից, գիտեք, որ նա»õ Նիդեռլանդները ԵԱՀԿ նախագահող երկիրն է, իսկ նախարարը` գործող նախագահը: Եվ որովհետ»õ տարվա վերջին` դեկտեմբերի 2-ին կայանալու է ԵԱՀԿ Նախարարների կոմիտեի հերթական տարեկան նիստը, որտեղ օրակարգում կլինի նա»õ Լեռնային Ղարաբաղի հարցը »õ, ինչպես միշտ, քաղաքական հայտարարության ընդհանուր տեքստում բաժին կլինի նա»õ Լեռնային Ղարաբաղին, այդ հանդիոպումն անհրաժեշտություն էր: Ես նախարարի հետ քննարկեցի թե այդ տեքստի բովանդակության »õ թե առհասարակ ԼՂ զարգացումների հետ կապված հարցեր:
իտեք նա»õ, որ Նիդեռլանդների նախարարը եկող հունվարի 1-ից նշանակվել է ՆԱՏՕ-ի լխավոր քարտուղարի պաշտոնում, ուստի հանդիպման ժամանակ անպաշտոն ձ»õով խոսք է գնացել նա»õ Հայաստան-ՆԱՏՕ հարաբերությունների մասին:

Երրորդ կար»õոր հանդիպումը Թուրքիայի արտգործնախարար Աբդուլահ յուլի հետ էր: Սա մեր երկրորդ հանդիպումն էր: Իմ կողմից, »õ ես կարծում են նա»õ պրն յուլի կողմից` դատելով վերջինիս մամուլի ասուլիսում արտահայտած մտքերից, ընդհանուր գնահատականը դրական է: Երկուստեք գտնում ենք, որ սա կար»õոր քայլ էր երկու երկների միջ»õ հարաբերությունների նորմալացմանը միտված մեր ջանքերի ուղղությամբ: Առհասարակ կարծում եմ, որ այդ հարցում մենք ճիշտ ուղու վրա ենք:

Հաջորդը` Ստրասբուրգում իմ հանդիպումն էր ԵԽ լխավոր քարտուղար Վալտեր Շվիմերի հետ: Ես նրան հանձնեցի «Մարդու իրավունքների »õ հիմնարար ազատությունների պաշտպանության մասին» կոնվենցիայի մահապատժի վերացման վերաբերյալ 6-րդ արձանագրության վավերագիրը: Այդ փաստաթղթի հանձնումը հատկապես Հայաստանի արտգործնախարարի կողմից ԵԽ-ն բարձր գնահատեց, քանի որ դա նշանակում է, որ Հայաստանում դրան մեծ կար»õորություն է տրվում: Այդ քայլով ակնհայտ է դառնում, որ արդեն մենք շավ ավելի մոտ ենք մեր պարտավորությունների իրականացմանը, քան երբ»õիցե, քանի որ մահապատժի վերացումը կար»õոր հարցերից մեկն է այսօր Եվրոպայի խորհրդի օրակարգում:

Հաջորդը, Բրյուսելում Հայաստան-ԵՄ համագործակցության խորհրդի հերթական 5-րդ հանդիպումն էր: Այստեղ կար»õորագույն կետը, որ ես կուզենայի նշել, մեկ անգամ »õս վերահաստատելն էր մեր դիրքորոշումը, թե Հայաստանը հեռանկարում իրեն տեսնում է եվրոպական ընտանիքի մեջ »õ անելու ենք ամեն ինչ, որպեսզի հնարավոր կարճ ժամկետում կարողանանք այդ ուղղությամբ առաջընթաց արձանագրել »õ Հայաստան-ԵՄ հարաբերությունները նոր որակի բարձրացնել: Այսօր մեր հարաբերությունները կարգավորվում եմ Համագործակցության »õ գործընկերության պայմանագրի շրջանակներում: Դա այսօրվա դրությամբ մեզ բավարարում է, բայց կարծում ենք, որ ինչքան շուտ մենք այդ պայմանագիրը սպառենք »õ համարենք, որ դա արդեն չի բավարարում, այդքան մեր օգուտն է »õ այդ ուղղությամբ մենք լուրջ աշխատանք ունենք անելու: Բարձր է գնահատվում նա»õ մեր Ազգային ժողովում եվրոպական ինտեգրացիոն հարցերով աշխատանքային խմբի կան հանձնաժողովի ստեղծումը: Դա համարվում է արդեն կար»õոր լուրջ քայլ, որը կհետ»õի մեր օրենսդրության եվրոպական չափանիշներին առավել համատեղելի դարձնելու հարցերին:

Հաջորդը, իմ ելույթն էր ՅՈՒՆԷՍԿՕ-ի 32-րդ լխավոր կոնֆերանսում: Այնտեղ հիմնական շեշտը դրվել էր Ադրբեջանի կողմից ադրբեջանական տարածքներում հայկական հուշարձանների ոչնչացմանը: Օրինակ բերվեց հին Ջուղայի հայկական գերեզմանատան խաչքարերի վերացման հարցը: Նախկինում նույնպես պաշտոնապես դիմել էինք ՅՈՒՆԷՍԿՕ-ին, որպեսզի հատուկ դիտորդական առաքելություն ուղարկվի այնտեղ` գնահատելու համար իրավիճակը: Ադրբեջանը դեռ»õս մերժում էր »õ փորձում էր դրան հակազդել իր կողմից արհեստականորեն ստեղծված հակադարձ հարցերով: Ես այդ հարցը մեկ անգամ »õս բարձրացրի »õ կոչ արեցի ՅՈՒՆ ԷՍԿՕ-ին` հանձնաժողով ուղարկել »õ Ադրբեջան, »õ Հայաստան, »õ Լեռնայի Ղարաբաղ, որպեսզի նրանք կարողանան տեսնել իսկական պատկերը, իրենց գնահատականը տալ »õ արդեն համապատասխան քայլեր ձեռնարկել այդ ոչնչացումը կանխելու »õ կասեցնելու առնչությամբ:

Եվ, վերջապես, իմ հանդիպումը Փարիզում ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահողների հետ: Համանախագահները խորհրդակցություններ են անցկացնում կողմեր հետ` կողմորոշվելու համար իրենց անելիքներում: Նրանք ցանկություն ունեն Ադրբեջանի նախագահական ընտրություններից անմիջապես հետո, ամենակարճ ժամանակում այցելել տարածաշրջան, հանդիպել ղեկավարության հետ, որոշ նկատառումներ հանձնել նրանց ուշադրությանը »õ դրանից հետո կողմնորոշվել, թե հաջորդ քայլը ինչ է լինելու: Այս պահին նոր առաջարկություն չկա, ես ուզում եմ դա շեշտել, որովհետ»õ գիտեմ, որ մամուլում դրա մասին շատ էր խոսվում: Նոր առաջարկություն կլինի` թե ոչ, այս պահին ես չեմ կարող հաստատել: Դա մեզ պարզ կդառնա միայն ու միայն նրանց տարածաշրջան այցելելուց հետո:

ԱԶԱՏՈՒԹՅՈՒՆ ռադիոկայան.- Ձեր այցելության ժամանակը համընկավ Ադրբեջանի նախագահ Հեյդար Ալի»õի քաղաքական ասպարեզից հեռանալու մասին հայտարարության հետ: Հայաստանն ինչպե՞ս է վերաբերվում այդ փաստին, »õ ընդհանրապես, ճի՞շտ է այն, թե Ադրեջանի նախագահական թեկնածուներից Հայաստանի համար ամենաընդունելին Իլահամ Ալի»õն է:

Վ. Օ.- իտեք, մի այլ երկրին վերաբերող նման հարցերին ես չեմ ուզում գնահատական տալ: Դա այդ երկրի խնդիրն է, այդ երկրի ժողովուրդը պետք է որոշի, թե ինչպիսի ղեկավարություն է ուզում: Մեզ համար այստեղ հիմանականը Լեռնային Ղարաբաղի հարցի կարգավորումն է, նա»õ այդ ընթացքի շարունակականության ապահովումը, հաշվի առնելով այս տարիների ընթացքում քննարկված շատ հարցեր: Դրանցից ոմանցում կան նա»õ ընհանուր մոտեցումներ ու եզրեր: Մենք ուղղակի չենք ուզում այդ բոլորը կորցնել: Մեզ համար ձեռնտու կլինի այն նախագահը, որը պատրաստ կլինի շարունակել այն կետից, որտեղ բանակցություններն ընդհատվել են: Իսկ մնացածն ամբողջությամբ Ադրբեջանի ժողովրդի հարցն է, »õ այստեղ ես որ»õէ մեկնաբանության չեմ ուզում անել:

ԱԶԱՏՈՒԹՅՈՒՆ.- Ճի՞շտ է արդյոք այն տեսակետը, թե Ադրեջանի նախագահի թեկնածուներից Իլհամ Ալի»õն ամենաընդունելին է Հայաստանի համար:

Վ. Օ.- իտեք, Իլհամ Ալի»õի առավելությունը մյուսների նկատմամբ այն է, որ նա տեղյակ է իր հոր գործունեությանը, համոզված եմ, որ տեղյակ է սեղանի վրա եղած վերջին փաստաթղթի բովանդակությանը: Կարծում եմ, այս բոլորը մեզ հույս է տալիս, որ նա եր»õի թե եղածների մեջ ամենամեծ հավանականությունը ունի շարունակելու գործընթացը այն կետից, որտեղ ընհատվել է:

ՆՈՅՅԱՆ ՏԱՊԱՆ.- Պարոն նախարար, մեր մի շարք քաղաքական գործիչներ »õ մասնավորապես ընդդիմադիր գործիչներ, մտահոգություն են հայտնում, թե այս անգամ ԵԱՀԿ համանախագահողների առաջարկները լինելու են ոչ բարենպաստ Հայաստանի համար: Արդյոք դուք կիսո՞ւմ եք այդ մտահոգությունը: Եվ երկրորդ հարցս: Այստեղ, մամուլի հաղորդագրության մեջ գրված է, որ Աբդուլահ յուլի հետ ղարաբաղյան հարցը քննարկվել է Ադրբեջանի ընտրությունների արդյունքների լույսի ներքո: Եթե կարելի է, ավելի մանրամասնեք, խնդրեմ:

Վ. Օ.- Երկրորդը շատ արագ ասեմ: Պրն յուլի հետ մոտավորապես քննարկվել է հենց այն, ինչ ես հենց նոր ասացի: Այսինքն, հայտնել եմ նույն մտքերը` կապված Իլհամ Ալի»õի հետ »õ ուղղակի ցանկացել եմ նա»õ թուրքերի ուշադրությանը հանձնել այն փաստը, որ չի կարելի արհամարհել այն առաջընթացը, որ առ այսօր գրանցվել է Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտության կարգավորման ընթացքում: Թուրքերն այստեղ կարող են դրական դեր խաղալ նա»õ իրենց խոսքն ասելու ուղղությամբ: Դրա համար ես անհրաժեշտ համարեցի, որ պարոն յուլը տեղյակ լինի մեր դիրքորոշմանը, տեղյակ լինի նա»õ ԼՂ բանակցությունների բովանդակությանը »õ վերջին իրավիճակին: Ինչ վերաբերվում է նոր առաջարկություններին, թե դրանք կլինեն հօգուտ մեզ, թե ադրբեջանցիների, այս պահին, իհարկե, դժվար է ասել: Ես չէի ասի, որ կիսում եմ այդ մտահոգությունը, որովհետ»õ այս պահին դեռ»õս որ»õէ նախանշան չկա, որ կտրուկ փոփոխություններ կլինեն մոտեցումների մեջ: Չմոռանանք, որ երբ գործընթացը բովանդակային առումով հասնում է ինչ-որ վիճակի, պատահական »õ կտրուկ չի լինուն: Դա լինում է ինչ-ոչ մի էվոլուցիայի արդյունք, մոտեցումները համահունչ են լինում միջազգային անցուդարձերին »õ աշխարհի այլ կետերում նման գործընթացներին: Այնպես որ այդպիսի կտրուկ փոփոխություն ես չեմ ակնկալում: Առնվազն կարող եմ ասել, որ համենայն դեպս չկա որ»õէ նախանշան, որ համանախագահների մոտ բովանդակության մոտեցումների առումով կլինեն կտրուկ փոփոխություններ:

ԻՆՏԵՐՖԱՔՍ.- Ինչպե՞ս է Հայաստանը գնահատում Իսրայելի վերջին գործողությունները Սիրիայի նկատմամբ, »õ ինչպե՞ս կբնորոշեիք դրանք: Եվ երկրորդ հարցը` յուլի հետ հանդիպան վերաբերյալ: Սա Ձեր երկրորդ հանդիպումն է: Պարոն նախարար, Ձեր տպավորությամբ, Թուրքիայի դիրքորոշումը Հայաստանի հետ սահմանը բացելու նո՞ւյն է, ինչ մի քանի ամիս առաջ, այսինքն` երբ առաջ քաշվեցին նախապայմաններ, թե դա ինչ-որ կերպ փոփոխվել է:

Վ. Օ.- Առաջինի հետ կապված հետ»õյալը կասեմ: իտեք, երբ խոսքը գնում է Միջին Ար»õելքի մասին, անհրաժեշտ է անդրադառնալ մի քանի հարցերի: Առաջինը` հաստատել հետ»õյալը. ինչպես բազմիցս ասել ենք, Հայաստանը դեմ է ցանկացած ահաբեկչական գործողության: Մենք ահաբեկչական գործողությունների մեջ որ»õէ արդարացում չենք տեսնում, անկախ նրանից, թե դա ինչ նպատակ է հետապնդում: Ինչ վերաբեվում է կոնկրետ Իսրայելի գործողություններին, պետք է ասեմ, որ դա անընդունելի է: Սուվերեն երկրի նկատմամբ ռազմական գործողությունների կիրառումն անընդունելի »õ, կարծում եմ, նա»õ դատապարտելի արարք է: Մենք կարծում ենք, որ Միջին Ար»õելքում խաղաղության հասնելու համար այսօր լավագույն տարբերակը «Ճանապարհային քարտեզի» կիրառումն է »õ գտնում ենք, որ դրա շուրջ կողմերը պետք է բանակցություններ սկսեն »õ շարունակեն: Դա այս պահին այլընտրանք չունի:
Ինչ վերաբերվում է յուլին: Երկրոդ հանդիպումը բավական համահունչ էր առաջին հանդիպմանը, առաջինի շարունակությունն էր: Ես կարող եմ ասել, որ Թուրքիայի կողմից կա ցանկություն դրական տեղաշարժ արձանագրել Հայաստան-Թուրքիա երկկողմ հարաբերություններում: Ես չէի ասի, թե Լեռնային Ղարաբաղն ընհանրապես օրակարգից հանված է, բայց իմ տպավորությունն այն է, որ թուրքերի մտքում այսօրվա դրությամբ այդ հարցն այնքան խստորեն կապված չէ երկկողմ հարաբերությունների հետ, ինչքան նախկինում է եղել: Սա ինքնին դրական քայլ եմ համարում »õ կարծում եմ, որ հետ»õողական լինելու դեպքում մենք իրոք կարող ենք դրական տեղաշարժ արձանագրել մեր երկկողմ հարաբերություններում:

ԱԶԳ օրաթերթ.- Ինչպիսի՞ ժամկետներ է նշում Եվրոպական Միությունը Մեծամորի ատոմակայանի փակման վերաբերյալ: Եվ ինչպե՞ս եք գնահատում վերջին իրադարձությունները Մառնեուլի շրջանի վրացական ադրբեջանցիների կողմից Հայաստան մտնող երկաթուղին փակելու վերաբերյալ:

Վ. Օ.- ԵՄ-Հայաստան համագործակցության խորհրդի վերջին` 5-րդ նիստի ընթացքում ատոմակայանի փակման որ»õէ ժամկետ չի նշվել ԵՄ կողմից: Բայց ԵՄ դիրքորոշումը այս հարցի կապակցությամբ մեր բոլորին քաջ հայտնի է, նրանք ցանականում են ատոմակայանը փակված տեսնել հնարավորին չափ շուտ: Նրանք նա»õ հասկանում են, որ այդ շուտ լինելու հանգամանքը կապված է` թե ինչքան շուտ մենք կկարողանանք ատոմակայանին փոխարինող այլընտրանքային էներգակիր աղբյուրներ գտնել: Այդ ուղղությամբ մեր համագործակցությունը շարունակվում է նրանց հետ »õ, կարծում եմ, որ կշարունակվի ապագայում, անկախ նրանից, թե ինչպիսի ժամկետ կգրանցվի: Համենայնդեպս, այդ երկու հարցերը իրար հետ խիստ կապված են »õ, ինչպես ասացի, ԵՄ-ն լավ գիտակցելով այդ հանգամանքը` չի պնդում որ»õէ կոնկրետ ժամկետի վրա:
Ինչ վերաբերվում է Մառնեուլիում տեղի ունեցած դեպքերին, ես դա անընդունելի են համարում այն իմաստով, որ դա Վրաստանի հետ կապված խնդիր է »õ այդ շրջանի բնակչությությունն իր խնդիրները վրաց իշխանության հետ պետք է լուծի »õ կոնկրետ Հայաստանի նկատմամբ որ»õէ հավակնություն պատճառ չունեն ներկայացնելու: Իհարկե, դա խոչընդոտող հանգամանք է, մենք աշխատում ենք Վրաստանի իշխանությունների հետ կանխելու նման արարքները, »õ վրացական իշխանությունները խոստանում եմ անել ամեն ինչ` որոշ չափով բավարարելու նրանց պահանջները, որպեսզի նա»õ այդ բոլորի պատճառները վերացնեն: 

ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅՈՒՆ» օրաթերթ.- Պրն Օսկանյան, փաստորեն Ձեր գրեթե բոլոր հանդիպումներում քննարկումներ են եղել ղարաբաղյան խնդրի վերաբերյալ: Ձեր տպավորությամբ, խնդրի հանդեպ վերաբերմունքում ինչ-որ փոփոխություններ, նրբերանգներ եղե՞լ են, քննարկումներում դուք նկատե՞լ եք այդպիսիք: 
Երկրորդ հարցը, բոլորովին վերջերս Արկադի Ղուկասյանը, անդրադառնալով Քի-վեստյան »õ Փարիզյան սկազբունքներին, ասաց, որ դրանցում կան կետեր, որոնք ընդունելի են Ղարաբաղի համար »õ կան այնպիսինները, որոնք ընդունելի չեն: Արդյոք Հայաստանի »õ Ղարաբաղի տեսակետները ամբողջությամբ համընկնո՞ւմ են այդ ընդունելի »õ ոչ ընդունելի կետերի շուրջ »õ արդյոք դրանք (այդ անընդունելի կետերը, եթե կան) առնչվո՞ւմ են հնարավոր փոխզիջումներին:

Վ.Օ.- Իմ հանդիպումների ընթացքում ես առանձնապես որ»õէ փոփոխություն չեմ նկատել իմ գործընկերների մոտ, բայց արդար լինելու համար համենայնդեպս պետք է ասեմ, որ շատ հազվագյուտ է, որ այլ երկրի ներկայացուցիչ ինչ-որ հստակ դիրքորոշում ներկայացնի կամ իր պատկերացումը ներկայացնի Լեռնային Ղարաբաղի հարցի լուծման կապակցությամբ: Ընդհանրապես նրանք լսում են մեր դիրքորոշումները »õ արձանագրում դրանք: Այնպես որ, երբ ես հաստատում են այն փաստը, որ փոփոխություն չեմ նկատում, ես չեմ ուզում այն տպավորությունը թողնել, թե ամեն ինչ ամփոփոխ է »õ համահունչ է Հայաստանի մոտեցումներին: Դժվար է մի հանդիպման արդյունքում կարողանալ պատկերացնել, թե դիմացինդ ինչ է մտածում այդ հարցում:
Ինչ վերաբերում է երկրորդ հարցին, ապա ՀՀ-ի »õ ԼՂ-ի միջ»õ ընդհանուր տարակարծություններ չկան: ԼՂ ղեկավարությունն ամբողջությամբ տեղեկացված է բոլոր զարգացումների մասին: Յուրաքանչյուր հանդիպումից հետո, լինի դա նախագահի, Ա նախարարի կամ նախագահների ներկայացուցիչների մակարդակով, ԼՂ-ին ամբողջությամբ տեղյակ է պահվում հարցի էության »õ բովանդակության մասին: Այս պահին որ»õէ լուրջ տարակարծություն մեր »õ ԼՂ-ի դիրքորոշումների միջ»õ ես համենայն դեպս չեմ տեսնում: Հնարավոր է նա»õ, որ որոշ հարցերում ինչ-որ այլ ցանկություններ լինեն, բայց դրանք երկու կողմերի միջ»õ երբ»õիցէ լուրջ տարակարծության տեղիք առ այսօր չեն տվել: 

ԳՈԼՈՍ ԱՐՄԵՆԻԻ» թերթ.-. Պրն նախարար, այսպիսի մի հարց. հայ-թուրքական սահմանի բացումի կամ բացման հետ»õանքների մասին խոսելիս պաշտոնական Եր»õանի ներկայացուցիչներն առանձնացնում են առավելապես, եթե ոչ բացառապես, տնտեսական հատվածը: Թվում է, կարծես, որ դա բացարձակապես տնտեսական միջոցառում է: Ինձ հետաքրքիր է իմանալ, արդյոք հարցը համալիր կերպով ուսումնասիրվո՞ւմ է մեր երկրի վերին ատյաններում »õ մասնավորապես Անվտանգության խորհրդի նիստերում: Օգտվելով առիթից, կխնդրեի նա»õ հուշել, թե ե՞րբ է վերջին անգամ գումարվել ԱԽ-ի նիստը »õ ի՞նչ հարցով: Շնորհակալություն:

Վ.Օ.- իտեք, երբ արտաքին գործերի նախարարությունը լիազորություն ունի Թուրքիայի արտգործնախարարի հետ քննարկել սահմանների վերաբացման հարցը, նշանակում է, դա պետական քաղաքականություն է »õ պետության մոտեցումներն են: Այստեղ պետք է հարցին ավելի լայն նայել: Երբ փորձ է արվում սահմանը բացել, չի նշանակում, թե դա մեզ համար մահու կամ կենաց խնդիր է կամ դա միայն Հայաստանին է պետք: Չմոռանանք, որ սահմանների բացումը նա»õ Թուրքիային է պետք: Այստեղ երկուստեք շահեր կան »õ նա»õ սա ամպայման իր դրական ազդեցությունը կունենա ողջ տարածաշրջանի վրա: Բոլորս դա շատ լավ գիտակցում ենք: Մենք բանակցություներն այդ ուղղությամբ շարունակելու ենք, բայց Հայաստանի զարգացման գործընթացը որ»õէ կերպ սահմանների բացման հետ չի կապված: Մենք համարում ենք, որ մեր տնտեսության զարգացման ծրագրերն այնպես են նախատեսված, որ դրանք այսօրվա դրությամբ հաշվի չեն առնում թուրքական սահմանի բաց լինելու հանգամանքը: Մեր տնտեսության զարգացումը, մեր տնտեսությունն արդեն ադապտացված է այսօրվա պայմաններին »õ այս պայմաններում է, որ մենք նույնիսկ երկնիշ աճ ենք կարողանում ապահովել: Իհարկե, սահմանների բացումը լրացուցիչ աճ կլինի, բայց համենայն դեպս, սահմանի փակ մնալը մեզ համար ճգնաժամային իրավիճակ չի ստեղծելու: Բանակցություններին գոնե ես մասնակցում եմ այս գիտակցությամբ: Եվ ուզում եմ վտահ լինեմ, որ նա»õ իմ թուրք գործընկերն է այս բոլոը հասկանում, որպեսզի իրար նկատմամբ ոչ մի հավակնություն չունենանք: Հարցին մոտենում ենք այն գիտակցությամբ, ես համոզված եմ, իմ թուրք գործընկերը նույնպես, որ սահմանի բացումը երկու երկրներին է պետք, տարածաշրջանին է պետք առհասարակ: Սա է ընդհանուր առմամբ մեր մոտեցումը: 

Անվտանգության խորհրդի նիստ պաշտոնապես որպես այդպիսին, երկար ժամանակ է տեղի չի ունեցել: Բայց անպաշտոն, երբ ԱԽ անդամները գտնվել են մի վայրում »õ նախագահի հետ խորհրդակցություններ են անցկացվել, դա հաճախ է լինում: Նա»õ նախագահը նույն հարցի շուրջ առանձին-առանձին խորհրդակցություններ է անցկացնում: Այնպես որ, արտաքին քաղաքականության հարցերում այն մարդիկ, որոնք պետք է տեղյակ լինեն »õ իրենց հավանությունը տված լինեն, դա արվել է: Այդ կարգը ընդհանուր առմամբ պահպանվել է: Բայց նա»õ չմոռանանք, որ ըստ մեր սահմանադրության, արտաքին քաղաքականության ամբողջական լիազորությունը տրված է Հանրապետության նախագահին: Եվ նախագահն է, որ հիմնական ուղղություններն է նշում »õ հանձնարարականներ տալիս այս կամ այն հարցի նկատմամբ, որը վերաբերում է արտաքին քաղաքականությանը: 

ԱՐ հ/ը.- Պրն Օսկանյան, այնուամենայնիվ, վերադառնալով յուլի հետ հանդիպմանը, հաղորդագրության մեջ նշված է, որ գործնական արդյունք չեղավ, բայց ընդհանուր նպատակների իրականացման առումով երկու երկրները ճիշտ ճանապարհի վրա են: աղտնիք չէ, որ պաշտոնական Անկարան անընդհատ պնդում է, որ Հայաստանի հետ փոխհարաբերությունը կլինի մի պայմանով, եթե ԼՂ-ի հարցը լուծվի հօգուտ Ադրբեջանի: Արդյոք յուլը պնդե՞լ է նույն հարցը, թե այնուամենայնիվ չի եղել նման խոսակցություն: Հայաստանում շրջանառվում է նա»õ մի ձ»õակերպում: «Ազատագրված տարածքները» վերաձ»õակերպվել է «գրավյալ տարածքների»: Արդյոք դա նշանակում է, որ այնուամենայնիվ տարածքների հանձնման խնդիրը կա՞, թե Անկարան նույնպես ասում է, թե յուլը հրաժարվել է այդ պնդումից:

Վ. Օ.- Ես կարծում եմ, այդ հարցին մոտավորապես պատասխանել եմ: Արդեն ասացի, որ Ղարաբաղի հարցի կարգավորումը հայ-թուրքական օրակարգից ընդհանրապես չի հանվել, բայց, համենայն դեպս, երկկողմ հարաբերություններում առաջընթաց արձանագրելու հարցի կախվածությունը Ղարաբաղի հարցից այդքան ուժեղ չէ, որքան նախկինում է եղել: Ես դա նկատում եմ »õ դրական տեղաշարժ եմ համարում: Հաղորդագրության մեջ, կարծում եմ, շատ ճիշտ է ձ»õակերպվել այն առումով, որ այստեղ պետք է արժ»õորել գործընթացը, ոչ թե տվյալ պահի կոնկրետ արդյունքները: Որովհետ»õ, կարծում եմ, որ դա լինելու է երկարաժամկետ գործընթաց »õ արդյունքները կեր»õան հետագայում: Այս պահին, իսկապես, արդյունք չկա: Մենք ի վիճակի չենք հայտարարելու, որ կոնկրետ ինչ-որ պայմանավորվածություններ կան, բայց որ կոնկրետ թեմաների շուրջ խոսակցություն կա, որը կարող է դրական արդյունքի բերել ապագայում, դա ես կարող եմ հաստատել: 

Իսկ ինչ վերաբերում է ձ»õակերպումներին, որ դուք անդրադարձաք, տարբեր մարդիկ, տարբեր թերթեր տարբեր ձ»õով են ձ»õակերպում: Մեր պաշտոնական ձ»õակերպումն այն է, որ դրանք տարածքներ են, որոնք գտնվում են հայկական հսկողության տակ: Տարբեր մեկնաբանությունները պաշտոնական դիրքորոշում չեն արտահայտում: 

Պրն Օսկանյան, ինչպե՞ս եք կարծում, այս անգամ ՅՈՒՆԷՍԿՕ-ն հետ»õողական կլինի՞ տարածաշրջան դիտորդներ ուղարկելու կապակցությամբ: 

Վ.Օ.- Ես հույսով եմ, որ կլինի, որովհետ»õ մենք լրացուցիչ փաստեր ենք նա»õ ներկայացրել, մի ամբողջ ալբոմ ենք ներկայացրել, որտեղ հստակ պատկերացում կա հուշարձանների ոչնչացման հերթականության վերաբերյալ: Կա նկար, որտեղ խաչքարը պատկերված է ինչ-որ մի ֆոնի վրա, կա հաջորդը, որը կեսից ջարդված է »õ երրորդը, ուր խաչքարն արդեն չկա, բայց նույն ֆոնը պահպանվում է: Այնպես որ, այնտեղ շատ հստակ փաստեր կան »õ ես կարծում եմ, որ այս անգամ ՅՈՒՆԷՍԿՕ-ն ավելի լուրջ կմոտենա: Չէի ուզենա ասել, որ նախկինում լրջությամբ չի մոտեցել: Երբ մենք առաջին անգամ այս հարցը բարձրացրինք »õ պահանջեցինք դիտորդական առաքելություն, նրանք ներկայացուցիչներ ուղարկեցին Բաքու՝ վերջինիս համաձայնությունը ստանալու համար: Բայց Բաքվի մերժման պայմաններում դիտորդները չկարողացան հաջորդ քայլն անել, որովհետ»õ չեն կարող պարտադրել որ»õէ պատվիրակության մուտքը Ադրբեջան, եթե չկա երկրի համապատասխան մարմինների թույլտվությունը: Այնպես որ, ՅՈՒՆԷՍԿՕ-ն փորձել է քայլ անել, բայց չէր ստացվել, »õ ես հույս ունեմ, որ նրանք նորից կփորձեն »õ այս անգամ ավելի պարտադրողաբար: Սա ՅՈՒՆԷՍԿՕ-ի համար նույնպես լուրջ խնդիր է, »õ հույս ունենք, որ նրանք արդյունքների կհասնեն: 

ԱԶԱՏՈՒԹՅՈՒՆ ռ/կ .- Ի վերջո, մոտակա ամիսներին կարելի՞ է ակնկալել հայ-թուրքական սահմանի բացումը »õ եթե այո, ապա վտանգավո՞ր է դա մեզ համար, թե ոչ: 

Վ.Օ.- իտեք, ես այս պահին որ»õէ հիմք չունեմ ասելու, որ սահմանների բացումը մոտալուտ է: Ես այսքանը կարող եմ ասել: Ուղղակի հիմք չունեմ նման հայտարարություն անելու: 

ՀԱՅԿԱԿԱՆ ԺԱՄԱՆԱԿ օրաթերթ.- Նախիջ»õանի մասին խոսելիս, Ձեր ելույթից կարելի է եզրակացնել, որ դուք ոչ միայն հայկական հուշարձանների պահպանման հարցն եք բարձրացնում, այլ»õ ամբողջ տարածաշրջանի պատկանելության հարցը: Արդյոք դա ճի՞շտ է: 

Վ.Օ.- իտեք, ես պատմական փաստեր եմ արձանագրել, որ այնտեղ եղել է հայկական ներկայություն »õ այսօր չկա, այդքանը: Որ»õէ այլ պահանջք կամ խնդիր ես իմ ելույթում չեմ ներկայացրել: Այնտեղ արձանագրվել են ուղղակի պատմական իրողություններ »õ փաստեր: 

ԱՄԲԻՈՆ թերթ.- Պրն. Օսկանյան, ՄԱԿ-ի լխավոր Ասամբլեայում Դուք բառացիորեն հայտարարեցիք, որ աշխարհի փոքր պետությունները միջազգային հոսքին միանալու համար սովոր են որոշ զիջումներ կատարել: Արդյոք Ղարաբաղի կարգավորման խնդիրը դուք դիտո՞ւմ եք այդ համատեքստում: Եվ որպես հնչեցված հարցի »õս մեկ մանրամասնում: Արդյոք նոր կամ ձ»õափոխված սկզբունքների հիմքում ընկա՞ծ է հատկապես վեց ազատագրված տարածքների վերադարձման խնդիրը: 

Վ.Օ.- ՄԱԿ-ի ռեֆորմների հետ կապված իմ հայտարարությունները որ»õէ կերպ ԼՂ-ի հետ առնչություն չունեին: Իսկ ինչ վերաբերում է հարցի երկրորդ մասին, ապա այս պահին վաղ է խոսել որ»õէ նոր առաջարկի մասին: Ուղղակի չգիտենք, թե նոր առաջարկություն կլինի, թե ոչ: Եթե լինի, ինչքանով նոր կլինի »õ երբ կլինի: Այնպես որ պետք է սպասել համանախագահների այցելությանը »õ միայն դրանից հետո, երբ կներկայացնեն, մենք կարող ենք խոսել մանրամասների մասին:

ՖՐԱՆՍՊՐԵՍ լ/գ.- Վերջերս հայ-թուրքական հարաբերությունների նորմալացման գործընթացում ամերիկյան կողմից Հայաստանին ներկայացվող պահանջների մեջ ավելացել է »õս մեկ արտահայտություն` Հայասստանը պետք է ճանաչի Թուրքիայի տարածքային ամբողջականությունը: Պարոն նախարար, եթե կարելի է բացատրեք` որտեղի՞ց հայտնվեց այս նոր նախապայմանը »õ ինչո՞վ է դա պատճառաբանված:

Վ. Օ.- իտեք, այն ինչ մամուլի մեջ հայտնվում է, պետք չէ ընկալել որպես այս կամ այն պետության պաշտոնական դիրքորոշում: Իմ քննարկումների ընթացքում, իմ առջ»õ այդպիսի խնդիր չի դրվել: Խոսքը համենայն դեպս այսօրվա դրությամբ գնում է ոչ թե Հայասստանի »õ Թուրքիայի միջ»õ դիվանագիտական հարաբերություններ հաստատելու մասին, այլ երկկողմ հարաբերություններում սահմանի հետ կապված ինչ-որ դրական տեղաշարժ արձանագրելու: Այնպես որ մենք փոքրից ենք սկսում: Նման հարցեր պետք է ակնկալել ամեն դեպքում, բայց ոչ այսօր, այլ ապագայում, երբ արդեն որոշ տեղաշարժ կլինի »õ խոսքը գնա արդեն երկու երկրների միջ»õ հարաբերությունների ամբողջական հաստատման մասին, որի արտահայտությունը կլինի դիվանագիտական հարաբերությունների պաշտոնական հաստատումը, արձանագրության ստորագրման միջոցով: Այս պահին այդպիսի խնդիրներ դեռ»õս խստությամբ մեր առջ»õ չեն դրվել:

ՆՈՅՅԱՆ ՏԱՊԱՆ լ/գ.- Պարոն նախարար, վերջերս Ադրբեջանի բարձաստիճան պաշտոնյաները շատ են խոսում Ադրբեջանի ռազմական հզորության մասին: Որքանով է դա հիմնավորված ըստ ձեզ, եթե ներկայումս զորակոչը Ադրբեջանում շատ զածր տոկոս է կազմում »õ որոշ տվյալներով չի կազմում նույնիսկ 30 տոկոս:

Վ. Օ.- իտեք, այս պահին Ադրբեջանի բանակի »õ նրանց ունեցած հզորությունների մասին ես իմ ունեցած տեղեկություներով դժբախտաբար չեմ կարող կիսվել ձեզ հետ : Համենայն դեպս ես գտնում եմ, որ այսօր առհասարակ սահմանի վրա ուժերի հավասարակշռությունն այնպիսին է, որը թույլ չի տա որ»õէ մեկին որ»õէ ոտնձգություն անել Հայաստանի կամ Լեռնային Ղարաբաղի նկատմամբ: 

ՀՀ ԱԳՆ, 6 հոկտեմբեր 2003թ., Եր»õան