Վ. ՕՍԿԱՆՅԱՆ.- Այս ասուլիսը վերաբերելու է չորս իրադարձությունների, որոնք տեղի են ունեցել այս երկու շաբաթների ընթացքում եւ որոնք, կարելի է գնահատել որպես դիվանագիտական բավականին եռուն շրջան: Իսկապես, այս երկու շաբաթը բավական եռուն դիվանագիտական շրջան էր: Այն սկսվեց հունիսի 14-15-ին իմ Վաշինգտոն կատարած այցով, որից հետո Պրագայում Ղարաբաղի հարցով երկկողմ հանդիպում կայացավ Ադրբեջանի արտգործնախարարի հետ, այնուհետեւ` կայացավ ՀՀ նախագահի այցը Ստրասբուրգ եւ վերջապես մասնակցեցի ՆԱՏՕ-ի գագաթաժողովին, որն անցկացվում էր Ստամբուլում:

Չնայած երեկ ինձ հետ մեծ խմբով լրագրողներ կային, այնուամենայնիվ բոլորի համար արդար լինելու եւ ամփոփիչ հարցերի հնարավորություն տալու համար, որոշեցինք այս ասուլիսն անցկացնել:

Իհարկե, այս չորս իրադարձությունները միմյանց հետ կապված են: Այս բոլորի ընթացքում կարմիր թելի նման անցնում էին մի քանի թեմաներ: Առաջինը` Լեռնային Ղարաբաղի հարցի կարգավորում, երկրորդը` հայ-թուրքական հարաբերություններ, եւ երրորդը` եվրոպական ինտեգրացիոն գործընթացներ: Այս երեքն այդ չորս իրադարձությունների ընթացքում քննարկվող ընդհանուր թեմաներն էին, յուրաքանչյուրն, իհարկե, ունենալով իր առանձնահատկությունը:

Ընդհանուր առմամբ, պետք է ասեմ, որ գոհ ենք, հետաքրքրական երկխոսություն է ծավալվել, հստակեցվել են Հայաստանի դիրքորոշումները տարբեր հարցերում եւ բոլոր կուտակված հարցերին թե նախագահի ելույթով, թե իմ ելույթով եւ հանդիպումներով, կարծում եմ, պատասխան է տրվել: Դուք այդ բոլորին կամ ձեր ներկայությամբ, կամ մամուլից ծանոթ եք, եւ վստահ եմ, որ ձեզ մոտ բազմաթիվ հարցեր առաջացած կլինեն, պատրաստ եմ այդ հարցերին պատասխանել:

ՀԱՐՑ. «Նոյան Տապան» գործակալություն. - Պարոն նախարար, ադրբեջանական աղբյուր֊ները նշում են, որ եռակողմ բանակցությունների ժամանակ խոսվեց այն մասին, որ պետք է ակտիվանա Թուրքիայի դերը ղարաբաղյան կարգավորման հարցում: Արդյո՞ք դա համապատասխանում է իրականությանը: Երկրորդ հարցը. որոշ տեղեկություններով եւս եռակողմ հանդիպման ժամանակ ղարաբաղյան կարգավորման հարցում Հայաստանին առաջարկվեց Կիպրոսի տարբերակը: Ինչպե՞ս եք վերաբերվում այդ տարբերակին:

Վ. ՕՍԿԱՆՅԱՆ. - Երկու ասվածների մեջ էլ իրականության ինչ-որ նշույլներ կան, որովհետեւ այդ երկու թեմաների մասին էլ խոսվել է, բայց երկու դեպքում էլ այդ ամբողջն իրականությանը չի համապատասխանում:

Կիպրոսի մասին` այո՝, խոսք գնացել է, բայց ոչ թե Կիպրոսի տարբերակն են առաջարկել: Խոսք է գնացել մեր տարածաշրջանում Թուրքիայի դերի մասին, բայց ո'չ կոնկրետ Ղարաբաղի հարցում` որպես միջնորդի: Այնպես որ, այդ թեմաները, այ'ո՝, շոշափվել են, որովհետեւ մեկ ժամանոց, քառասունհինգ րոպեանոց հանդիպում էր, կոնկրետ օրակարգ չկար եւ մենք տարբեր հարցերի մասին ենք խոսել: Բայց հիմնական թեման եղել է այն, որ մենք տարածաշրջանում պետք է փորձենք նոր մտածողություն ներմուծել՝ ռազմավարական նոր մտածողություն, որը համահունչ կլինի մեր շուրջ ընթացող ռազմավարական փոփոխություններին:

Առաջինը` Եվրամիության ընդարձակումն է եւ կովկասյան երեք հանրապետությունների ներառումը «Նոր հարեւանություն» ծրագրի մեջ:

Երկրորդը` եւ նաեւ, հատկապես, որ այդ հանդիպումը Ստամբուլում էր, այդ ամբողջովին ՆԱՏՕ-ական ոգով էր ընթանում, եւ այդ պահին կամ հաջորդ օրն արդեն պաշտոնապես որոշում ընդունվեց, որ ՆԱՏՕ-ն իր հայացքն արդեն ուղղում է դեպի Կովկաս եւ Կենտրոնական Ասիա, եւ այս տարածաշրջանի նկատմամբ ստրատեգիական նոր ուղղություն որդեգրվեց: Այնպես որ, այդ իրադարձությունների լույսի տակ էր մեր եռակողմ հանդիպումը, եւ պետք է ասեմ, որ, իրոք, հիմնական թեման վերաբերում էր այդ խնդրին: Բայց դրա շրջանակներում խոսվել է, այո՝ Ղարաբաղի հարցի կարգավորման մասին, հայ-թուրքական հարաբերությունների մասին, տարածաշրջանային համագործակցության մասին: Այնպես որ, ինչպես իմ պատասխանի սկզբում ասացի, ինչ-որ իրականություն կա, բայց ամբողջությամբ չի արտահայտում մեր քննարկումների ճիշտ բովանդակությւնը:

Թուրքիայի միջնորդության հետ կապված, ուղղակի բազմիցս ասել ենք, դրա համար ես չեմ ուզում կրկնել, եւ Թուրքիան դա շատ լավ հասկանում է, որ չի կարող միջնորդի դերում հանդես գալ, որովհետեւ նրա բացահայտ հայտարարված քաղաքականությունը կողմնակալ քաղաքականություն է եւ թեքված է դեպի ադրբեջանական դիրքորոշում: Այնպես որ, մենք բոլորս լավ գիտակցում ենք, որ Թուրքիան չի կարող չեզոք եւ անկողմնակալ միջնորդ լինել Լեռնային Ղարաբաղի հարցում:

ՀԱՐՑ. «Մեդիամաքս» գործակալություն. - Պարոն Օսկանյան, երեկ երեկոյան Ստամբուլում Թուրքիայի վարչապետը մեր գործակալության թղթակցին հայտնեց, որ հանդիպել է ձեզ հետ: Եթե իրոք եղել է այդպիսի հանդիպում, ապա կխնդրեի ձեր տպավորությունը, որովհետեւ, կարծես թե, առաջին հանդիպումն է Էրդողանի հետ: Երկրորդ հարցը, եթե չեմ սխալվում, դուք ապրիլին ասացիք, որ եթե մեր հարեւաններ Վրաստանը եւ Ադրբեջանը դառնան ՆԱՏՕ-ի անդամ, իսկ Հայաստանը՝ ոչ, ապա դա տարածաշրջանում կստեղծի նոր բաժանարար գծեր, ինչը ցանկալի չէ: Փաստորեն, տարածաշրջանի բոլոր երեք երկրները կամ ունեն կամ պատրաստվում են ունենալ ՆԱՏՕ-ի հետ անհատական գործընկերության ծրագիր, սակայն տարածաշրջանի երկրներից միայն Հայաստանն է, որ Հավաքական անվտանգության պայմանագրի կազմակերպության անդամ է: Արդյո՞ք սա նշանակում է, որ երկարաժամկետ հեռանկարում տարածաշրջանի երկրները ՆԱՏՕ-ն ընկալում են որպես տարածաշրջանում անվտանգությունն ապահովելու համար ավելի վստահելի եւ ամուր կառույց:

Վ. ՕՍԿԱՆՅԱՆ. - Էրդողանի հետ կապված՝ հետեւյալը կարող եմ ասել. պաշտոնական, նախօրոք պայմանավորված հանդիպում չի եղել, ես չեմ ուզում դա հանդիպում համարել, բայց մոտ 10 րոպեանոց զրույց եղել է ոտքի վրա, եւ բավական հետաքրքրական էր այն իմաստով, որ վերահաստատեց իսկապես իմ պատկերացումը, որը ձեւավորվել էր Գյուլի հետ իմ հանդիպումներից, որ թուրքական կողմից, իսկապես, Հայաստանի հետ հարաբերություններում տեղաշարժ արձանագրելու ցանկություն կա : Իհարկե, , քանի որ ես սա հաճախ եմ ասում, ձեր բոլորի մտքի մեջ հարց է առաջանում. չ՞է որ եթե կա ցանկություն, թո'ղ անեն: Ես ուղղակի նախորդների հետ համեմատության մեջ եմ դնում այս իշխանությունների ցանկության անկեղծությունը: Դրա համար էլ այդ մասն առավել շեշտում եմ եւ հաճախ կրկնում, որովհետեւ, իսկապես, կա տարբերություն, որովհետեւ այս իշխանությունները կարող են, ցանկություն ունեն: Դեռեւս, ինչպես ես ձեւակերպեցի Ստամբուլում, երեւի թե քաղաքական պահը հասուն չէ: Իսկ նախորդ իշխանությունների հետ ուղղակի այլ էր իրավիճակը: Այդ ժամանակ ուղղակի ցանկություն էր, որ դրսեւորվում էր. ես դրա մեջ այնքան անկեղծություն չէի տեսնում: Այնպես որ, այդ տարբերակումն է, որ ինձ հաճախ մղում է ասելու, որ, իրոք, Հայաստանի հետ հարաբերությունները նորմալացնելու անկեղծ ցանկություն կա:

Ինչ վերաբերում է երկրորդ հարցին, դեռեւս վաղ է անդամակցության մասին խոսել, բաժանարար գծեր ... եւ այլն: Դա ես զուտ տեսական, հեռանկարային եմ ասել: Այս գագաթաժողովում Կովկասի երկրների անդամակցության հետ կապված ընդհանրապես խոսք չի գնացել, հակառակ որոշ ակնկալումների, որ միգուցե Վրաստանի նկատմամբ նման ինչ-որ դիրքորոշում կձեւավորվի, բայց այդպիսի բան չի եղել: Խոսքն առայժմ գնում է բալկանյան մի քանի հանրապետությունների մասին եւ արծարծվում էր նրանց անդամակցության հարցը : Բայց արդեն Կովկասի նկատմամբ հաջորդ քայլն արվել է՝ ստրատեգիական այդ նոր մոտեցումն ինքնին, ես կարծում եմ, նոր իրավիճակ է ստեղծում, եւ սա Հայաստանի համար մի կողմից նոր խնդիրներ է առաջացնում / խնդիրներ, ես շատ չեզոք առումով խնդիրներ եմ ասում/. հարցեր է առաջացնում, նաեւ, իհարկե, բոլորի համար նոր հնարավորություններ է ստեղծում: Ինչ վերաբերում է մեր կոլեկտիվ անվտանգությանը անդամակցելուն, այստեղ ես իսկապես հակասություններ չեմ տեսնում: Ռուսաստանի արտաքին գործերի նախարարն իր ելույթում բավական հետաքրքրական ձեւակերպեց այն, որ ՆԱՏՕ-ի եւ Կոլեկտիվ անվտանգության կազմակերպության միջեւ հնարավոր է նույնիսկ համագործակցություն ծավալել, որովհետեւ հատկապես այս ստրատեգիական նոր մոտեցման կոնտեքստում քանզի օրակարգային խնդիրներն ամբողջությամբ, կարծեք թե, համընկնում են:

Երեք հիմնական հարց է այնտեղ դրվել՝ տեռորիզմի դեմ պայքար, պայքար կազմակերպված ոճրագործության եւ թմրադեղերի դեմ: Այնպես որ սա շատ նման է Հավաքական անվտանգության պայմանագրի կազմակերպության օրակարգին, եւ, իրոք, այստեղ համագործակցության լուրջ եզրեր կան: Այնպես որ, ես ոչ թե հակասություններ եմ տեսնում, այլ` այս երկու կազմակերպությունների միջեւ համագործակցություն ծավալելու նոր հնարավորություններ:

ՀԱՐՑ. «Հայոց Աշխարհ» օրաթերթ. - Դուք խոսում էիք նոր ռազմավարություն որդեգրելու մասին (Վ. Օսկանյան - ռազմավարություն չէ, կոչում են «strategic shift »: Shift-ի հայերենը ես ճիշտն ասած, դեռ չեմ գտել: Մենք անվանում ենք նոր ստրատեգիական տեղաշարժ կամ մոտեցում Կովկասի նկատմամբ), այս համատեքստում մենք կարո՞ղ ենք ենթադրել, որ Կենտրոնական Ասիայում կամ Կովկասում Թուրքիային որոշակի կամ որոշիչ առանձնահատուկ դերակատարում է նախատեսվում:

Վ. ՕՍԿԱՆՅԱՆ. - Դա այս համաժողովում չերեւաց, չգիտեմ հետագայում, երբ մենք մեխանիզմների մասին սկսենք խոսել, ինչպիսի դեր է վերապահվելու տարբեր երկրներին, բայց այստեղ մի աշխարհագրական իրականություն կա` այն, որ Թուրքիան ՆԱՏՕ-ի միակ անդամ երկիրն է, որը սահմանակից է Կովկասի երեք հանրապետություններին, ինչքան էլ, որ Ադրբեջանի հետ սահմանը փոքր է /ընդամենր 9-10 կիլոմետր/, բայց համենայն դեպս, դա սահման է համարվում: Այնպես որ, Թուրքիային որոշ դեր, երեւի թե, վերապահվելու է: Բայց մյուս կողմից էլ Թուրքիան, ինչպես 90-ականների սկզբներին, երբ իրեն իրավունք էր վերապահում Սովետական Միության փլուզումից հետո առավել ակտիվ ներգրավվածություն ունենալ Կովկասում եւ ղեկավարի դերում հանդես գալ, նրանք այդ առիթը կորցրեցին, որովհետեւ չկարողացան Հայաստանի նկատմամբ ճիշտ քաղաքականություն որդեգրել: Սա իսկապես փաստ է: Կովկասում այսօր Թուրքիան ամբողջական ներկայություն չունի, որովհետեւ Հայաստանի հետ հարաբերություններ չկան: Նույն սխալը եթե կրկնվի, փաստորեն, Թուրքիան մեկ անգամ եւս առիթ է կորցնելու նոր ընձեռված հնարավորությամբ այստեղ առավել դեր խաղալու: Ես իմ ելույթում էլ եմ ասել, հարցազրույցներում էլ եմ ասում, որ ՆԱՏՕ-ի այս նոր մոտեցումը ոչ թե Թուրքիային նոր դեր տալու տեսանկյունից պետք է նայել, այլ պետք է նայել նրանից, որ Թուրքիան ինքը Հայաստանի հետ հարաբերությունները նորմալացնելու նոր պարտավորություն եւ նոր պատասխանատվություն պետք է զգա, որովհետեւ երբ ՆԱՏՕ-ն խնդիր է դնում եւ միակ կամրջող երկիրը Թուրքիան է, նա ուղղակի պարտավորված պետք է լինի Կովկասի երեք հանրապետությունների հետ հավասար հարաբարություններ ստեղծել եւ զարգացնել:

ՀԱՐՑ. «Դե ֆակտո» գործակալություն. - Պարոն նախարար, Ստամբուլում ձեր ելույթում դուք ասացիք մի բան, դա կարող է շարունակություն լինել առաջին հարցի. «Այժմ, երբ Հարավային Կովկասը հայտնվել է ԵՄ-ի նոր հարեւանության շրջածիրում, մեր կապերը Եվրոպայի հետ անցնում են Թուրքիայով»: Ես խնդրում եմ ձեզ բացատրել՝ ի՞նչ կապերի մասին է խոսքը, էլի սահմանների՞:

Վ. ՕՍԿԱՆՅԱՆ. - Այդ միտքը հասկանալու համար, պետք է ճիշտ հասկանալ Եվրամիության «Նոր հարեւանություն» ծրագիրը եւ դրանում տարբեր երկրների ներգրավման չափորոշիչները: Եթե հիշու՞մ եք, երբ այդ ծրագիրը հռչակվեց, Կովկասի երեք հանրապետությունները չկային: Ինչու՞ չկային: Երբ մենք այդ հարցը տվեցինք, նրանք պատասխանեցին, որ Կովկասի երեք հանրապետությունները ֆիզիկական սահման չունեն Եվրամիության որեւէ անդամ-երկրի հետ: Դա էր պատասխանը: Այսօր մենք նույնպես չունենք սահման: Միակ կապը, որ նրանք հետո համաձայնվեցին Կովկասին ներառել, Թուրքիան էր: Եւ որպեսզի դա արդարանա, եւ որովհետեւ նրանց մոտ արդեն կա որոշումը, որ Թուրքիայի հետ հաջորդ քայլն անում են, որպեսզի այդ ամբողջ մոտեցումն արդարանա, Հայաստանը պետք է Թուրքիայի հետ ունենա նորմալ հարաբերություններ, եւ այս հարցում գնդակը Թուրքիայի դաշտում է. նրանք պետք է փոխեն քաղաքականությունը Հայաստանի նկատմամբ, որպեսզի մենք հարաբերությունների առումով հավասարվենք մեր հարեւաններին , գոնե սահմանների բաց լինելու, կոմունիկացիաներից օգտվելու ..., որպեսզի այդ ամբողջ «Նոր հարեւանություն» գաղափարը եւ ծրագիրն իմաստ ունենա: Սրա մեջ է խնդիրը:

ՀԱՐՑ. «Երկիր Մեդիա» հեռուստաընկերություն. - Պարոն Օսկանյան, այսօր Հովհաննես Հովհաննիսյանը՝ նախորդ գումարման Ազգային ժողովի արտաքին հարաբերությունների հանձնաժողովի նախագահը, ասուլիսի ժամանակ այնպիսի կարծիք հայտնեց, որ նախագահի ՆԱՏՕ-ի գագաթաժողովին չմասնակցելը կարող է բացասաբար ընդունվել միջազգային հանրության կողմից, մասնավորապես ղարաբաղյան հարցի լուծման առումով, այսինքն՝ կարող է բերել դիրքորոշման կոշտացման եւ նա վկայակոչեց Թերի Դեւիսի վերջին ելույթը: Ինչպե՞ս կմեկնաբանեք:

Վ. ՕՍԿԱՆՅԱՆ. - Ես համաձայն չեմ այդպիսի տեսակետի հետ: Ես եմ գալիս Ստամբուլից, շփվել եմ տարբեր մարդկանց հետ, ղեկավարության հետ եւ որեւէ այդպիսի ազդանշան ես չեմ ստացել: Նաեւ պետք է ասեմ, որ Հայաստանը միակը չէր, որ արտաքին գործերի նախարարի մակարդակով էր ներկայանում. եթե չեմ սխալվում, 6-7 երկրներ նույնպես առաջին դեմքի մակարդակով չէ, որ ներկայանում էին: Այնպես որ, այդ գնահատականը ճիշտ չէ, եւ ես կարող եմ վկայել , որ այդպիսի բան ես, գոնե, այդ մթնոլորտում չեմ զգացել:

ՀԱՐՑ. «Տարեգիր» ինտերնետային օրաթերթ. - Պարոն Օսկանյան, դուք Պրահայում հանդիպում եք ունեցել Ադրբեջանի արտաքին գործերի նախարարի հետ եւ քննարկել եք զինադադարի պահպանման եւ խախտման դեպքերը,սակայն դրանից անմիջապես հետո զինադադարի խախտման նոր դեպքեր արձանագրվեցին: Ինձ հետաքրքրում է՝ այս հանդիպման ժամանակ որեւէ համաձայնություն եղե՞լ է զինադադարի վերաբերյալ, որեւէ կոնկրետ համաձայնության եկե՞լ եք:

Վ. ՕՍԿԱՆՅԱՆ. - Չ՝է, այս եռակողմ հանդիպման ընթացքում, պետք է ասեմ, որ այդ հարցը չի շոշափվել, Պրահայում այ՝ո, խոսվել է, բայց Պրահայում ուղղակի երկուստեք պարտավորություն էինք վերցրել վերադառնալ եւ պաշտպանության նախարարներին մեր հանդիպման այդ քննարկումների մասին տեղյակ պահել, եւ ինչպես այնտեղ մեզ կոչ արվեց, այդ կոչն ուղղակի փոխանցել պաշտպանության նախարարներին առ այն, որ միգուցե լավ կլինի, ինչպես նախկինում հանդիպել են, այս մոտ օրերին նրանք նույնպես հանդիպեն եւ փորձեն ուղղակի երկուստեք այդ խնդիրը կարգավորել: Մեր քննարկման էությունը դա է եղել, եւ այդ կոչը փաստորեն փոխանցվել է: Եթե կարիք զգացվի, երեւի թե, երկուստեք այդ հանդիպումը կլինի: Ուղղակի որոշման մասին ես դեռ տեղյակ չեմ:

ՀԱՐՑ. «Ազատություն» ռադիոկայան. - Պարոն Օսկանյան, դուք ասացիք, որ գնդակը, փաստորեն, Թուրքիայի դաշտում է: Ձեր տպավորությամբ, հնարավո՞ր է արդյոք տեսանելի ապագայում ինչ-որ կտրուկ դրական քայլ Թուրքիայի կողմից: Եւ մի փոքր լրացնող հարց. այսօր ադրբեջանական աղբյուրները հայտնում են, որ իբր Ստամբուլում թուրքական կողմը բավական լուրջ ճնշումներ է գործադրել Իլհամ Ալիեւի վրա, առ այն, որ պաշտոնական Բաքուն որոշակի ավելի մեղմ դիրքորոշում որդեգրի այն պարագայում, եթե հայ-թուրքական սահմանը բացվի: Ինչպե՞ս կմեկնաբանեիք դա:

Վ. ՕՍԿԱՆՅԱՆ. - Ես առաջինի հետ կապված որեւէ ժամկետ չեմ կարող տալ, իսկ երկրորդի հետ կապված՝ հուսամ, որ դա, իրոք, այդպես է: Եթե, իրոք, այդպիսի, նույնիսկ եթե ոչ ճնշում, բայց գոնե այդ թեման շոշափվել է իրար միջեւ, դա պետք է ասեմ, որ շատ դրական կգնահատեմ: Ուղղակի վստահ չեմ, որ այդպիսի բան եղել է:

ՀԱՐՑ. Հայկական երկրորդ հեռուստաալիք. - Պարոն Օսկանյան, ընդհանուր ընկալման որեւէ առաջխաղացում տեսնու՞մ եք Ադրբեջանի եւ իր դաշնակցի կողմից, եւ, մասնավորապես, Ղարաբաղը իբրեւ բանակցային կողմ դառնալու առաջընթաց կա՞ արդյոք:

Վ. ՕՍԿԱՆՅԱՆ. - Ընդհանուր ընկալում ասելով՝ ինչ՞ նկատի ունեք:

ՀԱՐՑԻ ՇԱՐՈՒՆԱԿՈՒԹՅՈՒՆԸ. - Խնդրի ընկալման, Լեռնային Ղարաբաղի խնդրի շուրջ:

Վ. ՕՍԿԱՆՅԱՆ. - Այս երկկողմ եւ եռակողմ հանդիպումների դրական պահը մեզ համար նաեւ ես համարում եմ այն, որ ուղղակի թուրքական կողմի հետ մենք հնարավորություն ենք ունենում Լեռնային Ղարաբաղի հետ կապված մեր տեսակետները ներկայացնել, իրավիճակը ներկայացնել այնպես, ինչպես մենք ենք տեսնում, եւ դա կարծում եմ՝ շատ լավ հնարավորություն է, այլապես, եթե չլինեին երկկողմ-եռակողմ այսպիսի հանդիպումներ, թուրքական կողմը, Ադրբեջանն այս պահին, փաստորեն, ելնելով իրենց դաշնակցային հարաբերություններից, միշտ ունեցել են եւ ունենալու են իրենց տեսակետներն այնտեղ ներկայացնելու հնարավորություն : Այնպես որ, այդ հնարավորությունը մեզ եղել է, եւ մենք դա լավագույնս օգտագործում ենք: Նորից եմ կրկնում, եռակողմ հանդիպման ժամանակ մենք չենք խորացել Լեռնային Ղարաբաղի հարցի շուրջ, այլ դա նայել ենք շատ ընդհանուր կոնտեքստի մեջ: Այնպես որ, այդ հանդիպման ընթացքում Ղարաբաղի մասնակցության հարցը չի բարձրացվել:

ՀԱՐՑ. «Առավոտ» հեռուստատեսություն.- Մամուլին հետեւելով, կարծես ավելի են կոնկրետանում Թուրքիան Վրաստանին կապող երկաթգծի կառուցման հավանականությունները, մասնավորապես, երկու նախագահները վերջերս այդ մասին պայմանավորվեցին, եւ այլն: Ինչպե՞ս է Հայաստանը վերաբերում այդ հեռանկարին, եւ, մի փոքր ավելի լայն, համաձա՞յն եք այն գնահատականին, որ Հայաստանը դուրս է մնում Հյուսիս-Հարավ երկաթուղային մայրուղուց:

Վ. ՕՍԿԱՆՅԱՆ. - Ես երկու երկրների միջեւ խնդիրներն ուզում եմ թողնել նրանց, եւ մենք որեւէ միջամտություն այդ հարցերում չենք կարող ունենալ: Բայց ես կարող եմ ասել, որ Թուրքիայի հետ երկկողմ հանդիպման ընթացքում հիմնական թեմաներից մեկը, որ քննարկվել է, Թուրքիայի եւ Հայաստանի միջեւ երկաթգծի բացման հարցն է եղել: Ես չեմ կարող ասել, թե դա ինչպիսի արդյունք է տալու, բայց որ հիմնական թեման դա է եղել, ես կարող եմ արդեն արձանագրել: Նաեւ Միացյալ Նահանգների, Եվրամիության մոտ կա ցանկություն եւ միշտ եղել է, որպեսզի այդ գիծը բաց լինի, որը համագործակցության նոր հնարավորություններ կբացի նաեւ Տրասեկայի շրջանակներում Եվրոպայի, Թուրքիայի եւ Կովկասի միջոցով Կենտրոնական Ասիայի հետ: Այնպես որ, այդ հարցը քննարկվել է: Իսկ թե Թուրքիան եւ Վրաստանն այդ գիծը կկառուցեն, թե չէ, դժվար է ասել, բայց կարծում ենք, որ պատրաստ գիծը կա, եւ մենք պետք է գնանք նրան, որ դա օգտագործվի, եւ ոչ թե ավելորդ գումարներ ծախսեն ու նոր երկաթգիծ կառուցեն, որը պետք է ծառայի նույն նպատակինԻնչ վերաբերում է Հյուսիս-Հարավից մեր դուրս մնալուն, ոչ', ես այդպիսի մտահոգություն չունեմ: Այսօր մեր խնդիրը Լեռնային Ղարաբաղի խնդիրն է, որի պատճառով է, որ մենք չենք կարողանում լավագույնս օգտագործել տարածաշրջանում գտնվող տրանսպորտային ենթակառույցները: Սա է խնդիրը: Մենք կարող էինք մեղադրվել այն դեպքում, եթե չկարողանայինք այդ հնարավորություններն օգտագործել Լեռնային Ղարաբաղի խնդրի բացակայության պայմաններում: Այստեղ միշտ հարցը մնում է, թե մենք ինչն ինչի դիմաց ենք ուզում անել, ինչի գինն ինչ է այստեղ: Այնքան ժամանակ, որ մնում ենք այն մտքին, որ Լեռնային Ղարաբաղն առեւտրի առարկա չէ, եւ դա գին չունի, եւ պետք է ամեն ինչ անենք, որ հասնենք մեր խնդրի լուծմանը, մեր վերջնական նպատակին, որ Լեռնային Ղարաբաղն ինքնորոշվի ամբողջությամբ, եւ դա ճանաչվի միջազգային հանրության կողմից: Որեւէ նման մեղադրանք, ես կարծում եմ, որ անհիմն է: Այդ գործընթացը մենք պետք է տանենք՝ ելնելով մեր շահերից: Մյուս կողմից, տարածաշրջանում պետք է աշխատենք այնպես, որպեսզի ներգրավված լինենք բոլոր հնարավոր միջոցառումներում:

ՀԱՐՑ. «Ինտերֆաքս» գործակալություն. - Պարոն Օսկանյան, երկու փոխկապակցված հարցեր. առաջին, արտգործնախարարությունը նախագահի Ստրասբուրգում ելույթից ի՞նչ հետեւություններ է իր համար արել, եւ երկրորդ հարցը վերաբերում է նրան, որ նախագահն ասաց իրավական դաշտի վերաբերյալ: Արդյո՞ք Ղարաբաղի խնդիրն իրավական դաշտ տեղափոխելու ինչ-որ մեխանիզմներ տեսնում եք , թե դա հայտարարվեց ուղղակի ընդգծելու, որ մեր դիրքերը նաեւ այդ դաշտում են ուժեղ:

Վ. ՕՍԿԱՆՅԱՆ. - Արտաքին գործերի նախարարությունը նախագահի ելույթներից հետեւություն չի անում, արտաքին գործերի նախարարությունը նախագահի կողմից որդեգրված, մշակված քաղաքականությունն ուղղակի կիրառության մեջ է դնում: Իսկ ինչ վերաբերում է իրավական հարթակ տեղափոխելուն, այսօր Լեռնային Ղարաբաղի հարցի կարգավորումը գտնվում է մեզ համար միգուցե, դժբախտաբար, համենայն դեպս` քաղաքական հարթակում: ԵԱՀԿ-ն քաղաքական կառույց է, իրավական կառույց չէ, դատարան չէ: Այնպես որ, սա մնալու է քաղաքական պրոցես, բայց այդ քաղաքական պրոցեսը մենք կարող ենք հիմնավորել իրավական դրույթներով, եւ հենց դա է, որ մենք անում ենք: Եւ պետք է ասեմ, որ այս չորս-հինգ տարիների ընթացքում քաղաքական այդ ամբողջ կոնտեքստը ներկայացնելու, իրավական եւ պատմական փաստերով համեմելու մեր այդ մոտեցումը, իր դրական արդյունքները տվել է, եւ այսօր միջազգային հանրության այդ պատկերը շատ ավելի ընկալելի եւ հասկանալի է, քան երբեւիցե եղել է:

ՀԱՐՑ. «Հանրային Ռադիո». - Պարոն Օսկանյան, դուք Վաշինգտոնում նման հարց քննարկե՞լ եք, որ Հայաստանը վետո կդնի, եթե 2008թ. ԵԱՀԿ նախագահությունը ստանձնի Թուրքիան, եւ արդյո՞ք սա հետեւանքներ չի ունենա մեզ համար, քանի որ ձեզ, կարծեմ, խորհուրդ են տվել մեկ անգամ եւս այդ հարցը ծանրութեթեւ անել:

Վ. ՕՍԿԱՆՅԱՆ. - Թուրքիան, իրոք, ցանկություն ունի ԵԱՀԿ-ի նախագահող դառնալ 2007թ., ոչ թե 2008թ.: Հայաստանի համար սա բավական լուրջ որոշում պետք է լինի: ԵԱՀԿ-ի նախագահողը պետք է լինի այն երկիրը, որը բոլոր անդամ-երկրների հետ ունի նորմալ հարաբերություններ՝ դիվանագիտական հարաբերություններ: Այնպես որ, այս թեման շոշափվում է, մենք բանակցությունների մեջ ենք, այնպես որ կնայենք, թե ինչպիսի զարգացումներ կունենա ապագայում: Ցանկացած երկիր կարող է իր թեկնածությունը դնել: Մյուս երկրներն ուղղակի պետք է կամ լռելյայն, կամ հրապարակային համաձայնվեն, այսինքն՝ որեւէ երկիր դեմ չպետք է լինի: Այնպես որ, 2007թ. համար է դա, եւ այդ գործընթացը, համենայն դեպս, կլինի օրակարգում, եւ մենք կշարունակենք դրա մասին խոսել ապագայում: - Շնորհակալություն: