ՀԱՐՑ. «Հայկական ժամանակ» օրաթերթ - Քաղաքական շրջանակներում լուրեր տարածվեցին, որ նախագահները համաձայնության են եկել, որի էությունը հետեւյալն է. հայկական զորքերը պետք է դուրս գան գրավյալ տարածքներից, որից հետո Ղարաբաղում անկախության հանրաքվե լինի: Ինչքանո՞վ է դա համապատասխանում իրականությանը: Երկրորդ հարցը, Վրաստանը եւ Ադրբեջանը ՄԱԿ-ի վեհաժողովին ներկայանում են նախագահներով: Իսկ Հայաստանը ինչու՞ է ներկայանում արտգործնախարարի մակարդակով:

Վ. ՕՍԿԱՆՅԱՆ - Առաջինի հետ կապված` ես որեւէ մանրամասնության մեջ չեմ կարող մտնել: Հետագայում, երբ նախագահները հարմար կգտնեն իրենց հանդիպումների բովանդակության մասին ինչ-որ բան ասել, երեւի թե կլսեք: Բայց այս պահի դրությամբ ես որեւէ մեկնաբանություն նախագահների հանդիպման բովանդակության մասին չեմ կարող ասել: Ինչ վերաբերում է Հայաստանի մասնակցության մակարդակին, այնտեղ ընդունված է, որ երկրները ներկայանում են կամ նախագահի, կամ վարչապետի եւ կամ արտգործնախարարի մակարդակով: Երեք մակարդակներն էլ հավասարապես ընդունելի են, ուղղակի մենք կարիքը չենք զգացել նախագահի մակարդակով ներկայանալու, հատկապես, որ գալիք տարին ՄԱԿ-ի հոբելյանական տարի է լինելու, որին նախագահը, հավանաբար, կմասնակցի: Դրա համար երկու տարի իրար հետեւից նախագահի մեկնելը Նյու Յորք նպատակահարմար չենք գտել, ուստի Հայաստանը ներկայանում է արտաքին գործերի նախարարի մակարդակով:

ՀԱՐՑ. «Նոյյան Տապան» գործակալություն - Ես Աստանայում տեղի ունեցածի բովանդակության մասին չեմ հարցնում, բայց, ըստ ձեզ, այդ հանդիպումը պայմաններ կստեղծի՞ բանակցային գործընթացում հետագայում առաջընթացի համար: Երկրորդ հարցս Ջավախքի մասին է: Վերջերս ինչ-որ լարվածություն է ստեղծվել այդ տարածաշրջանում` Ջավախքում: Ի՞նչ քայլեր են նախատեսվում անել` իրավիճակը շտկելու համար:

Վ. ՕՍԿԱՆՅԱՆ - Առաջինի հետ կապված. նախագահների յուրաքանչյուր հանդիպում, անկախ արդյունքներից, դրական երեւույթ է եւ միշտ նպաստում է հաջորդ քայլն անելուն: Այնպես որ, նախագահներն իրենք գնահատականն արդեն տվել են, շատ բան չկա ավելացնելու: Ինչպես ասացի, նախագահների մակարդակով հանդիպումը դրական է եւ միշտ էլ հող է նախապատրաստում հաջորդ քայլը անելու համար: Ինչ վերաբերում է Ջավախքին, այս պահի դրությամբ մենք մտահոգիչ որեւէ այդպիսի ազդանշաններ չենք ստացել: Ջավախքի հետ կապված` ես շատ ընդհանուր կարող եմ, ասել, որ ցանկացած ժամանակ, երբ այնտեղ որեւէ հարց է լինում, պետական մակարդակով Հայաստանի եւ Վրաստանի միջեւ միշտ երկխոսություն է տեղի ունենում, վարչապետները միմյանց հետ մշտական կապի մեջ են, նախագահներն են հանդիպում տարբեր առիթներով: Այդ հարցը միշտ էլ օրակարգի վրա է, եւ երկուստեք իսկապես նվիրում եւ պատրաստակամություն կա` ուղղակի բարդություններ չառաջացնել եւ նպաստել պետական քաղաքականության միջոցով Ջավախքի հայության իրավիճակի բարելավմանը: Ընդհանուր մոտեցումը սա է:

ՀԱՐՑ. «Էֆե» գործակալություն - Վերջին շրջանում քաղաքական շրջանակներում անհանգստություն է հնչում Իրաք 50 հոգանոց խումբ ուղարկելու վերաբերյալ: Հիմնական փաստարկներն են, որ դա կվնասի հայ-ռուսական հարաբերություններին եւ Մերձավոր Արեւելքում բնակվող հայ համայնքին: Խնդրում եմ ձեր մեկնաբանություններն այս առիթով:

Վ. ՕՍԿԱՆՅԱՆ. - Ես կարծում եմ, որ տարաբնույթ մեկնաբանություններ եղան` Իրաքի հետ կապված: Այստեղ մի բան ես կարող եմ ասել, ինչը Հայաստանն առաջին օրվանից էլ շատ հստակ ասել է, որ նա համաձայն չէ եւ պատրաստ չէ որեւէ զինված ներկայություն ունենալ Իրաքում: Հումանիտար, եթե հիշում եք, մենք միշտ էլ ասել ենք, որ կուզենայինք մեր ներդրումն ունենալ Իրաքի վերակառուցման գործում, հումանիտար խնդիրներում:

Այսօր այն, ինչ որ քննարկվում է, հումանիտար աջակցության շրջանակներում է: Խոսքը գնում է շատ փոքր թվով բժիշկների, սակրավորների մասին: Դեռեւս վերջ֊նա֊կան որոշում չկա: Ի վերջո, ՀՀ Ազգային Ժողովը պետք է իր համաձայնությունը տա: Այնպես որ, այդ հարցը դեռեւս քննարկման առարկա կլինի, նախքան վերջնական որեւէ որոշում կայացնելը:

ՀԱՐՑ. «Հայոց աշխարհ» օրաթերթ - Ես կխնդրեի արտահայտել ձեր վերաբերմունքը Թերի Դեւիսի զեկույցի հետ կապված: Եվրոխորհրդի քաղաքական հանձնաժողովում զեկույցը հրապարակվեց եւ Հայաստանի համար, ամենայն հավանականությամբ, կային մի շարք մտահոգիչ շեշտադրումներ. ասված էր` էթնիկական զտումներ են իրա֊կանացվել եւ այլն: Երկրորդը, նոր զեկուցող է նշանակվել դարձյալ բրիտանացի պատ֊գամավոր Ատկինսոնը: Դուք իհարկե գիտեք, որ Մեծ Բրիտանիան այն սակավաթիվ երկրներից է, որ Ղարաբաղն ի սկզբանե ճանաչել է Ադրբեջանի մաս: Ձեր կարծիքով այս հանգամանքի վրա մենք պե՞տք է հատկապես ուշադրություն դարձնենք, թե ոչ:

Վ. ՕՍԿԱՆՅԱՆ - Իսկապես, Թերի Դեւիսի զեկույցը մեզ համար անընդունելի է: Այնտեղ իսկապես դրույթներ են նշվել եւ կարծիքներ են հայտնվել, որոնք մի անձի եւ բավական սուբյեկտիվ կարծիք է, եւ դրա հետ ուղղակի հնարավոր չէ համաձայնվել, քանի որ պատկերը ճիշտ չի ներկայացնում: Համենայն դեպս, այդ զեկույցն այսօր որեւէ իրավական կարգավիճակ չունի, դեռեւս քննարկման առարկա է, առավել եւս, որ զեկուցողը փոխվել է եւ նոր զեկուցողը պետք է իր զեկույցը պատրաստի: Վերջինս կարող է հենվել Թերի Դեւիսի պատրաստածի վրա, կարող է ընդհանրապես արհամարհել: Փաստը մնում է փաստ, որ այս պահի դրությամբ կա նոր զեկուցող եւ մենք պետք է արդեն նոր զեկուցողի հետ աշխատենք: Ես նաեւ համաձայն եմ ձեր գնահատականի հետ նոր զեկուցողի կապակցությամբ: Այ`ո, մենք ծանոթ ենք նրա տեսակետներին, առ այսօր արտահայտած մտքերին: Դա մեզ մտահոգում է, եւ մի անձի անհատական այդ տեսակետները, սուբյեկտիվ տեսակետները կարող են տեղ գտնել իր զեկույցի մեջ: Այնպես որ, ուղղակի այստեղ պետք է աշխատել, բացատրել եւ ակնկալել, որ նոր զեկուցողը գիտակցություն կունենա հնարավորին չափ օբյեկտիվ ներկայացնել իրավիճակը, որպեսզի այդ զեկույցը որեւէ ձեւով չազդի բանակցություն֊ների ընթացքի վրա: Այսօր սա է մեր խնդիրը, որովհետեւ Եվրոպայի Խորհուրդը այս գործընթացի մեջ մտել է, որպեսզի կարողանա օգնել նրան, եւ ոչ թե` խանգարի: Հուսով ենք, որ այդ նկատառումներով առաջնորդվելով` առավել օբյեկտիվ մոտեցում կցուցաբերի նոր զեկուցողը:

ՀԱՐՑ. «Ազգ» օրաթերթ - Պարոն Օսկանյան, դուք վերջին ասուլիսներից մեկի ժամանակ ասացիք, որ ձեր եւ Մամեդյարովի միջեւ փաստորեն վեճ է գնում: Ես ուզում էի հարցնել` այդ վեճը ավարտվե՞լ է եւ ինչպե՞ս է ավարտվել: Եւ երկրորդը. Պրահայի հանդիպումից հաղորդագրություն տարածվեց, որ ինչ-որ հիմք է արդեն ստեղծվել, որի վրա նախագահներն արդեն կարող են աշխատել: Դուք կարո՞ղ եք ասել, թե մոտա֊վորա֊պես ինչ հիմք է դա, այսինքն` նախորդ առաջարկությունների հի՞մքն է, օրինակ` քիուեսթյան, փարիզյան, փաթեթային, ընդհանուր պետություն, թե՞ լրիվ նոր բան է:

Վ. ՕՍԿԱՆՅԱՆ - Վեճի հետ կապված` դա երեւի թե վեճ չէ, ուղղակի բանավեճ է. յուրաքանչյուր կողմ իր տեսակետներն է հայտնում` երկու կողմն էլ, հստակ խնդիր ունենալով իր առաջ, ինչ-որ համաձայնության գալու եւ այդ հիմքը ստեղծելու: Իսկապես, Պրահայի չորս հանդիպումների հիմնական նպատակը եղել է` կարողանալ հիմք ստեղծել, որի վրա կարելի է բանակցությունները շարունակել: Եւ վերջին հանդիպումը, այ`ո, ինչպես մենք եւ Ադրբեջանի կողմն ու համանախագահները գնահատեցին, ու նաեւ նախագահներն իրենց հանդիպումից հետո` մամուլի ասուլիսի ժամանակ, դրական էր: Եւ ինչ-որ մի հիմք, արտգործնախարարների պատկերաց֊մամբ, ստեղծվել էր, եւ դա փոխանցվել էր նախագահներին ու որոշ ակնկալություն կար, որ նախագահները համաձայնություն կտան, կամ որոշ ուղղում֊ներ կմտցնեն ու հստակ ցուցումներ կտան նախարարներին` այդ ուղությամբ շարունակելու: Այդպիսի ակնկալիք կար, բայց դա նախագահների հանդիպման արդ֊յունքում չիրականացավ: Սակայն դա չի նշանակում, որ նախագահները մերժե֊ցին: Լսեցիք, որ նրանք դրական գնահատեցին արտգործնախարարների աշխատան֊քը եւ ես կարծում եմ, որ դեռեւս այն, ինչ որ ներկայացվել է նախագահ֊ներին, մնում է նրանց տեսադաշտում, եւ նրանք դրա շուրջ դեռեւս կշարունակեն իրենց քննարկում֊ներն ու եզրակացության հանգելուց հետո երեւի թե արդեն հստակ ցուցումներ կլինեն ե`ւ համա֊նախագահներին, ե`ւ արտգործնախարարներին` այդ ուղղությամբ շարունա֊կելու կամ չշարունակելու, կամ ինչ-որ ուղղումներ մտցնելու այդ բովանդակության մեջ:

ՀԱՐՑ. «Ժամանակ» թերթ, Լոս Անջելես - Պարոն Օսկանյան, Սթիվեն Մանը ադրբեջանական լրատվամիջոցներից մեկում երեկ չէ մյուս օր տեսակետ է հայտնել, որ առաջին հերթին պետք է հասարակական կարծիքն օժանդակի փոխզիջման գնալուն: Բայց հասարակությունը որեւէ բանից տեղյակ չէ: Ե՞րբ եք պատրաստվում հասարակությանը տեղյակ պահել բանակցությունների ընթացքի, արդյունքի մասին հրապարակավ, եւ արդյո՞ք սպասվում են Ազգային Ժողովի լսումներ, ինչպես նախորդ անգամ: Երկրորդը, պարոն Օսկանյան, ՆԱՏՕ-ի զորավարժությունները Ադրբեջանում դադարեցնելու այս հանգամանքն ի՞նչով բացատրել այն դեպքում, երբ Բուդապեշտում հայ սպայի սպանության դեպքի առնչությամբ շատ կտրուկ քայլեր չեղան: Սա ադրբեջանական նման մոտեցման երկրորդ դեպքն էր եւ հանկարծ այս փուլում ՆԱՏՕ-ն նման ժեստ արեց:

Վ. ՕՍԿԱՆՅԱՆ - Առաջինի հետ կապված` չեմ ուզում մեր հասարակության ակնկալությունները շատ բարձրացնել գործընթացի ընթացքի եւ առաջընթացի առումով: Դեռեւս իսկապես շատ վաղ է ինչ-որ բովանդակության մասին խոսել եւ կարողանալ հանրության կարծիքը ձեւավորել եւ իմանալ: Այնպես որ, դեռ այդ փուլում չենք, բայց ես համոզված եմ, որ վերջ ի վերջո, երբ բանակցությունները հասնեն նման փուլի, անպայման այդ հարցը կդրվի մեր հասարակության, Ազգային Ժողովի առաջ, եւ առավել լայն քննարկում կլինի: Բայց ուղղակի այս թեմայի մասին հիմա խոսելը չեմ ուզում մեկնաբանվի այնպես, որ մենք մեծ առաջընթացներ ունենք եւ իսկապես շատ մոտ ենք ինչ-որ հարցի կարգավորմանը: Ուղղակի ես պատասխանում եմ դրան, որովհետեւ դուք հարց եք տվել:

Իսկ ինչ վերաբերում է ՆԱՏՕ-ին, այստեղ Ադրբեջանն իսկապես խաղի կանոն֊ները խախտել է, եւ ՆԱՏՕ-ն, կարծում եմ, որ շատ սկզբունքային դիրքորոշում է որդեգրել եւ հստակ իր տեսակետն ասել է. եթե որեւէ անդամ-երկիր ուզում է իր վրա վերցնել ինչ-որ միջոցառման անցկացնելն իր տարածքում, նա պարտավոր է այդ կազմակերպության խաղի կանոնները հարգել: Նրանք պետք է բաց լինեն բոլոր անդամ-երկրների համար: Ադրբեջանին ոչ-ոք չի պարտադրել եւ չի պարտադրում իր տարածքում վարժություններ կամ սեմինարներ անցկացնել: Եթե նրանք դիմում են եւ այդ պատրաստակամությունն իրենց վրա վերցնում, նրանք ուղղակի պարտավոր են խաղի կանոնները հարգել: Սա է ՆԱՏՕ-ի ասածը, եւ ես կարծում եմ, որ արդեն խաղի կանոններն իսկապես առավել հստակեցվել են, եւ սա նաեւ պետք է կիրառելի լինի ոչ միայն ՆԱՏՕ-ի դեպքում, այլ բոլոր միջազգային կազմակերպությունների, որոնք հիմքում ունեն տարածաշրջանային կամ այլ հասարակ անդամների միջեւ համագործակցությունը` ե`ւ ԵԱՀԿ-ն, ե`ւ ՍԾՏՀ-ն, ե`ւ ԱՊՀ-ն, բոլորն անխտիր: Ադրբեջանը կարող է անդամ լինել այնտեղ, բայց եթե ինչ-որ միջոցառում է ուզում անել իր տարածքի վրա, նա պետք է պարտավորված լինի այդ միջոցառումը բաց հայտարարել բոլոր անդամ-երկրների համար:

Սա է խնդիրը, եւ մենք իսկապես գոհ ենք, որ ՆԱՏՕ-ն նման վճռական դիրք ցուցաբերեց: Մյուս կողմից, ինչպես ասել եմ, մենք ցավում ենք նրա համար, որ այդպես եղավ, չեղյալ համարվեցին, եւ մեր սպաները չկարողացան մասնակցել, որովհետեւ գտնում ենք, որ սա ուղղակի բաց թողնված առիթ էր` վստահությունը վերականգնելու երկու ժողովուրդների բանակների միջեւ: Ուղղակի սա այդ իմաստով ցավալի է, առավել եւս` նաեւ մեզ համար մտահոգիչ, որ եթե նման, եթե Ղարաբաղի ենթատեքստի մեջ հարցը նայենք, փոքր հարցում Ադրբեջանի ղեկավարությունը տեղիք տվեց եւ ճնշման ենթարկվեց Ադրբեջանում ինչ-որ փոքրամասնության պահանջներին, ուղղակի մեզ լրջորեն մտահոգում է, որ արդյո՞ք Ադրբեջանի նոր իշխանությունները կկարողանան լուրջ փոխզիջումների գնալ Լեռնային Ղարաբաղի հարցի կարգավորման առումով:

ՀԱՐՑ. Հանրային հեռուստատեսություն - Պարոն Օսկանյան, հոկտեմբերին մեկնար֊կում է Եվրախորհրդի խորհրդարանական վեհաժողովը: Աշնանային նստաշրջանում ներկայացվելու է Եժի Յասկերնիայի զեկույցը Հայաստանի պարտավորությունների կատարման մասին: Եթե վերանանք Յասկերնիայի զեկույցից, որի մասին արդեն կա տեղեկատվություն, ձեր կարծիքով, Հայաստանը եւ իշխանությունը կատարե՞լ են 1374 բանաձեւի պահանջները:

Վ. ՕՍԿԱՆՅԱՆ - Այդ հարցը լավ կլինի, որ Ազգային Ժողովի պատգամավորներին տաք: Ես այդ հարցում չեմ խորացել. որոշ բաներ, վստահ եմ, արվել են` զեկույցը չի կարող Յասկերնիայի ինչ-որ սուբյեկտիվ կարծիքը լինի: Իհարկե, շատ բան արվել է: Քանի որ, դրա բովանդակության մեջ չեմ խորացել, չեմ կարող այդ հարցին պատասխանել. լավ կլինի, որ այդ հարցի պատասխանն ակնկալեք Ազգային Ժողովի պատգամավորներից:

ՀԱՐՑ. «Ռոյթեր» գործակալություն - Դուք նշեցիք, որ մոտակա ժամանակներս պետք է հանդիպեք Թուրքիայի ձեր գործընկերոջ հետ: Պարոն նախարար, ի՞նչ ակնկալիք ունեք այդ հանդիպումից եւ ի՞նչ նպատակի կարող է ծառայել այն:

Վ. ՕՍԿԱՆՅԱՆ - Խնդիրը մնում է նույնը` հայ-թուրքական հարաբերություններում տեղաշարժ արձանագրել: Ես բազմիցս առիթ ունեցել եմ ասելու, որ երբ բանակցությունները վերսկսվեցին Թուրքիայի հետ, մենք բավական լավատես էինք, որովհետեւ Թուրքիայի դիրքորոշումն այդ օրերին իսկապես դրական էր: Բայց դրանից հետո շատ բան փոխվեց եւ մենք չկարողացանք այդ ակնկալիքներին հասնել: Բայց երբեք հույսը չենք կորցրել. օրակարգային հարցերը մնում են նույնը` տեղաշարժ արձանագրել հայ-թուրքական հարաբերություններում թեկուզ եւ փոքր քայլերով` երկաթգծի բացում, սահմանում ինչ-որ փոխադարձ փոխանակումներ, սահմանի բացում, վերջ ի վերջո, եւ նաեւ, որպես ծայրագույն նպատակ` դիվանագիտական հարաբերություների հաստատում: Հայաստանի դիրքորոշումը չի փոխվել, մնում է նույնը: Մենք պատրաստ ենք առանց նախապայմանների մտնել բանակցությունների մեջ եւ հասնել դրական արդյունքների:

Հերթական հանդիպումը, հուսով եմ, տեղի կունենա Նյու-Յորքում, մենք կշարունակենք մեր քննարկումները եւ կտեսնենք, թե որեւէ փոփոխություն կա՞ դիրքորոշումներում, եւ դրա արդյունքում` կլինե՞ն որեւէ դրական տեղաշարժեր:

ՀԱՐՑ. Ա1+ հեռուստաընկերություն - Ադրբեջանական կողմը շարունակում է դժգոհել ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի աշխատանքից: Դուք ինչպե՞ս եք գնահատում ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի աշխատանքն այսօր եւ հնարավո՞ր է արդյոք Լեռնային Ղարաբաղի խնդրի կարգավորումը դուրս գա այս խմբի շրջանակներից: Երկրորդը, ինչո՞վ եք բացատրում ռուսական կողմի ակտիվացումը Լեռնային Ղարաբաղի խնդրի կարգավորման գործընթացում:

Վ. ՕՍԿԱՆՅԱՆ - Մինսկի խմբի հետ կապված` ասեմ, որ մենք Մինսկի խմբի աշխատանքից բավարարված ենք: Իհարկե, այստեղ, ինչպես Մինսկի խմբի համանախագահներն են ասում, շատ բան կախված է կողմերից: Նրանք այստեղ միջնորդ են, գործընթացին նպաստում են, բայց, վերջ ի վերջո, կողմերը պետք է հասնեն հարցի կարգավորմանը: Ընդհանուր առմամբ մենք դրական ենք գնահատում:

Ադրբեջանի դիրքորոշումը գալիս է նրանից, որ նրանց միանշանակ միակողմանի դիրքորոշումները տեղ չեն գտնում համանախագահների մոտ, եւ նրանք շարունակում են բողոքել: Մեր դիրքորոշումը տարբերվում է դրանից, հակառակ որ նաեւ մեր դիրքորոշումները տեղ չեն գտնում համանախագահների մոտ, բայց մենք չենք բողոքում, որովհետեւ հարցին շատ ավելի իրապաշտորեն ենք նայում, որովհետեւ այստեղ համանախագահները չեն կարող նման ինչ-որ դիրքեր որդեգրել, նրանք ուղղակի պետք է նպաստեն բանակցությունների ընթացքին եւ փորձեն կողմերի դիրքորոշումներն իրար մոտեցնել:

Ինչ վերաբերում է Ռուսաստանին, ես առանձնապես այդպես չէի գնահատի, որ այստեղ մեծ նոր ակտիվություն կա Ռուսաստանի կողմից: Միշտ էլ եռակողմ հանդիպումներ եղել են Հայաստանի, Ադրբեջանի եւ Ռուսաստանի նախագահների միջեւ ԱՊՀ գագաթաժողովի շրջանակներում: Սա հերթական նման հանդիպումներից մեկն է. վերջ ի վերջո Ռուսաստանը Մինսկի խմբի համանախագահներից է, եւ Ռուսաստանի շահերից է բխում նաեւ, որ այս հարցը խաղաղ ճանապարհով կարգավորվի: Այնպես որ, այդ միջնորդությունը կամ նախագահ Պուտինի ներկայությունը նախագահների հանդիպմանը ես ուղղակի այդ շրջանակներում եմ տեսնում:

ՀԱՐՑ. «Իտար-Տասս» գործակալություն - Մեծարգո պարոն նախարար, առաջին հարցը. հաշվի առնելով նատոյական ղեկավարության հետ հանդիպումների մասին պաշտոնական հաղորդագրությունների բառապաշարի ջերմացումը, կարելի՞ է ակնկալել, որ մոտ ժամանակներս փոփոխություն կկայանա Հայաստանի արտաքին քաղաքական օրակարգի մեջ այն առումով, որ հնարավոր է, որ Հայաստանը ցանկություն հայտնի անդամագրվելու ՆԱՏՕ-ին:

Վ. ՕՍԿԱՆՅԱՆ - Այսինքն` փոփոխություն լինի եւ մենք հայտարարենք, որ ուզում ենք ՆԱՏՕ-ի անդա՞մ լինել:

- Այո: Երկրորդը. վերջերս շատ է խոսվում ԱՊՀ-ի ամորֆ լինելու մասին: Ի՞նչ դիրքորոշում ունի Հայաստանն այս հարցում:

Վ. ՕՍԿԱՆՅԱՆ - Առաջինի հետ կապված. այսօրվա դրությամբ ՆԱՏՕ-ին անդամակցության խնդիրը մեր արտաքին քաղաքականության օրակարգում չկա: Կա ՆԱՏՕ-ի հետ մաքսիմում հարաբերությունների խորացումը, զարգացումը, համագործակցությունը, բայց` ոչ անդամակցությունը: Այնպես որ, անկախ նրանից` վերջերս ՆԱՏՕ-ն ինչպիսի դիրքորոշում է որդեգրել, մեր դիրքորոշումը մնում է նույնը:

Ինչ վերաբերում է ԱՊՀ-ին, կարծում եմ, որ հանրապետության նախագահը մամուլի ասուլիսի ընթացքում արդեն այս հարցին պատասխանեց: Ոչ միայն Հայաստանը, բոլոր անդամ-երկրները գտնում են, որ իսկապես ԱՊՀ-ում բարեփոխումների կարիք կա: Չենք ուզում միանգամից ինչ-որ ամորֆ գնահատականը տալ, բայց, համենայն դեպս, այն էֆեկտիվությունը, որ անդամ-երկրները կակնկալեին, չկա: Այնտեղ կա մեծ պոտենցիալ: Եթե բարեփոխումները ճիշտ արվեն եւ ճիշտ խնդիրներ դրվեն ու նաեւ որոշ քաղաքական կամք ցուցաբերվի, որոշ հարցերում կարողանան ինչ-որ լուծումներ գտնել, հատկապես ազատ տնտեսական գոտու ստեղծման հարցում, կարծում ենք, որ իսկապես ԱՊՀ-ն ունի ապագա, պոտենցիալ եւ կարելի է առավել արդյունավետ դարձնել: Բավական լուրջ եւ ռադիկալ, նույնիսկ ես կասեի, կառուցվածքային փոփոխություններ են առաջարկվել ԱՊՀ-ում: Այդ հարցն, այդուհանդերձ, օրակարգում կլինի: Կարծում եմ, որ նախագահներն առավել ուշադրություն կդարձնեն այդ հարցին եւ արտաքին գործերի նախարարների մակարդակով երեւի թե դա շարունակական քննարկման առարկա կլինի: Կարիքը զգացվում է, բայց թե կոնկրետ ինչպիսի բարեփոխումներ կլինեն, կարծում ենք, որ դա պետք է ծնվի բանակցությունների արդյունքում:

ՀԱՐՑ. «Ինտերֆաքս» գործակալություն - Երկու հարց, պարոն նախարար: Առաջինը, Հայաստանի համար այսօր գոնե պա՞րզ է` Ադրբեջանը շարունակականությունը պահպանու՞մ է, Հեյդար Ալիեւի հետ Ռոբերտ Քոչարյանի հանդիպումների ձեռքբերումները պահպանու՞մ է: Եւ եթե ոչ, ապա ինչու՞ են շարունակվում բանակցությունները նախագահների մակարդակով: Երկրորդը, ե՞րբ կարելի է ակնկալել հաջորդ հանդիպումը ձեր ադրբեջանցի գործընկերոջ հետ:

Վ. ՕՍԿԱՆՅԱՆ - Առաջինի հետ կապված` կարող եմ ասել, որ համենայն դեպս շարունակականության հնարավորությունը չի մերժվել. չեմ կարող ասել, որ կարող ենք այսօր հաստատել, որ շարունակականությունը պահպանվում է: Բայց, համենայն դեպս, շարունակականության ինչ-որ մի տարբերակ քննարկվում է եւ դա Ադրբեջանի կողմից չի մերժվել: Ես ուղղակի այդ կտրվածքով կուզենայի պատասխանել, բայց կուզենայի նաեւ, որ դուք ճիշտ հասկանայիք եւ ճիշտ արձագանքեիք դրան: Ուղղակի չի մերժվել, բայց նաեւ չենք կարող հաստատել շարունակականության փաստը:

Ինչ վերաբերում է երկրորդ մասին, այս պահի դրությամբ որեւէ պայմանավորվածություն չկա: Ես կարծում եմ, որ, համենայն դեպս, որոշ ընդմիջում կլինի, մինչեւ նախագահներից նոր ցուցումներ ստանալը: Մեր գնահատականն այն է, որ մենք արտգործնախարարների մեր բանակցությունների առաջին փուլն ավարտել ենք, ես այդպես կգնահատեի կայացած չորս հանդիպումները: Դրանով մենք առաջին փուլն ավարտել ենք եւ որոշ հարցեր արդեն բարձրացրել ենք վերեւ եւ ակնկալում ենք վերեւից լրացուցիչ ցուցումներ: Եթե այդ ցուցումները լինեն, կարծում եմ, որ կարելի է ասել, որ արտգործնախարարների մակարդակով մենք կարող ենք մտնել բանակցությունների երկրորդ փուլ, որը որակական առումով ավելի բարձր հարթակի վրա կլինի եւ ավելի մոտ հարցի կարգավորմանը, քան առաջին փուլը:

ՀԱՐՑ. «Գոլոս Արմենիի» թերթ - Պարոն Օսկանյան, այս տարի մայիսին Թուրքիայի եւ Վրաստանի միջեւ պայմանագիր կնքվեց երկաթգիծ կառուցելու մասին Թուրքիայից Վրաստանի եւ Ադրբեջանի հատվածով, որը պետք է միանա Կենտրոնական Ասիայի եւ Ռուսաստանի հետ: Նույն մայիսին պայմանագիր կնքվեց Ադրբեջանի, Իրանի եւ Ռուսաստանի միջեւ Հյուսիս-Հարավ միջանցքի շրջանակներում: Այսպես որ դատենք, տեսանելի ապագայում Հայաստանը կարծես, ոչ բարենպաստ դիրքում կարող է հայտնվել: Այս հարցը որեւէ կերպ շոշափվու՞մ է բանակցությունների ժամանակ կամ եվրոպական կառույցների ներկայացուցիչների հետ որեւէ հանդիպումների ժամանակ:

Վ. ՕՍԿԱՆՅԱՆ - Ո`չ, չի քննարկվում: Մենք ուղղակի բազմիցս ասել ենք, որ Հայաստանը խնդիր չունի Կարս-Գյումրի-Թբիլիսի երկաթգիծը բացելու: Մենք պատրաստ ենք, եթե թուրքական կողմը համաձայն լինի: Եւ դա միանգամից Կարս-Թբիլիսի հավանական երկաթգիծ կառուցելու հարցը լուծում է, որովհետեւ կա աշխատող երկաթգիծ: Բայց ես բազմիցս առիթ ունեցել եմ եւ նորից ուզում եմ կրկնել, որ եթե որեւէ մեկն այդ հարցերը կապում է Լեռնային Ղարաբաղի հարցի հետ, կարող ենք միանշանակ ասել, որ մենք դրանց միջեւ կապ չենք կարող դնել, որովհետեւ Լեռնային Ղարաբաղը գին չունի ո`չ երկաթգծով, ո`չ ճանապարհով, ո`չ նավթամուղերով եւ գազամուղերով այն մենք չենք կարող փոխարինել: Մեր երկաթգիծը կա: Կուզենան օգտագործել, կարող են օգտագործել, կուզենան նորը կառուցել, թող կառուցեն` միգուցե մենք էլ կօգտվենք դրանից: Բայց դա նախապայման դարձնել, ինչպես հաճախ արվում է եւ մեզ վախեցնել, որ Հայաստանը դուրս է մնում նման բաներից, եւ մենք պետք է Ղարաբաղի հարցում զիջումների գնանք, արագացնենք հարցի լուծումը, որպեսզի դուրս չմնանք, այդ արգումենտը մենք բացարձակապես չենք ընդունում եւ դրանով այսօր Հայաստանին մտահոգել կամ վախեցնել ուղղակի հնարավոր չէ: Միգուցե 1992թ. հնարավոր էր: Բայց այսօր մենք ապացուցել ենք աշխարհին, որ առանց դրանց էլ Հայաստանը կարող է ոչ միայն գոյատեւել, այլեւ զարգանալ եւ հաջորդ հարյուր տարին էլ այսպես կշարունակի զարգանալ, առանց այդ երկաթգծերի ու նավթամուղերի: Բայց Հայաստանը պատրաստ է ներգրավված լինելու, եթե ցանկություն կա մյուս կողմից:

ՀԱՐՑ. «Արմենպրես» գործակալություն - Պարոն նախարար, ԵԱՀԿ Գործող նախագահ Սոլոմոն Պասին օրերս Հայաստանի եւ Ադրբեջանի գծով ներկայացուցիչ է նշանակել: Դա որքանո՞վ կնպաստի Մինսկի խմբի գործունեությանը եւ Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտության կարգավորման խաղաղ գործընթացին:

Վ. ՕՍԿԱՆՅԱՆ - Ես այսօր ընդունելու եմ բանագնացին` Բուլղարիայի նախկին վարչապետն է: Եթե Սոլոմոն Պասիի կողմից ինքը որեւէ բան ունի փոխանցելու, կհանդիպենք եւ մեր տեսակետները կհստակեցնենք: Մեծ ակնկալիքներ չկան, այնպես որ, կարծում ենք, որ սա հերթական այց կլինի եւ, կախված նրանից, թե ինչպիսի ընթացք կունենա, հետո կարելի է եզրակացություններ անել: