Հարց. Ինտերֆաքս գործակալություն, Հովհաննես Քոսյան: Պարոն Նալբանդյան նախարարության տարածած հաղորդագրությունից մենք տեղեկացանք թե ինչ եք դուք ասել Թուրքիայի արտգործնախարարի հետ հեռախոսազրույցի ընթացքում, բայց մենք չիմացանք այդպես էլ, թե ինչ է նա ասել Ձեզ:

\n

Պատասխան. Ինչ է ասել ինձ Դավութօղլուն մեր հեռախոսազրույցի ընթացքում, դա հրապարակված է հեռախոսազրույցի մասին Թուրքիայի ԱԳՆ համապատասխան հաղորդագրության մեջ: Դուք տեղյակ եք դրան եւ չեմ կարծում կարիք կար մեր հաղորդագրության մեջ էլ դնել նույնը:

\n

Ինչ-որ ասում են թուրքերը, այն պնդումները, որ Հայաստանի Սահմանադրական Դատարանի որոշումը պարունակում է նախապայմաններ կամ հակասում է արձանագրությունների հիմնարար դրույթներին, այն պնդումները, որ այս արձանագրությունների մեջ ինչ-որ փոփոխություններ են մտցվել հայկական կողմից, այն պնդումները, որ Հայաստանը հետամուտ չէ արձանագրությունների տառին եւ ոգուն` անհեթեթություն են եւ չեն համապատասխանում իրականությանը:

\n

Հայաստանը հետամուտ է արձանագրությունների տառին եւ ոգուն եւ պատրաստ է ընթանալ առաջ, առանց նախապայմանների կյանքի կոչելու արձանագրությունները: Մենք հուսով ենք որ թուրքական կողմն էլ, նույնպես կհարգի եւ հետամուտ կլինի այն պայմանավորվածություններին, որոնք ձեռք են բերվել եւ որոնք արտացոլված են այս արձանագրությունների մեջ: Եվ ըստ ձեռք բերված համաձայնությունների թուրքական կողմը առանց նախապայմանների եւ արագ, առանց ձգձգումների կգնա արձանագրությունների վավերացմանը եւ իրագործմանը:

\n

Ասել թե Հայաստանը ձգձգում է վավերացման գործընթացը, դա էլ է անհեթեթություն: Ես արդեն պատասխանել էի, եթե Թուրքիայում հոկտեմբերից սկսված այս վավերացման գործընթացը փաստորեն կանգ է առել, այս փաստաթղթերը խորհրդարան ուղարկելուց հետո, ապա Հայաստանում ընթանում է իր հունով եւ դրա մասին է խոսում նաեւ Սահմանադրական դատարանի որոշումը, որը կատարվել է անգամ մեկ ամիս առաջ սահմանված ժամկետից:
\nՄենք հուսով ենք, որ արհեստական հորինված պատրվակները թուրքերը չեն փորձի օգտագործել որպես ինչ-որ պատճառ այս արձանագրությունները չվավերացնելու համար: Թուրքիայի կողմից արվող փորձերը ձախողման դեպքում պատասխանատվությունը բարդել հայկական կողմի վրա չեն կարող ընդունվել միջազգային հանրության կողմից:
\nԱյն պնդումները, որոնք արվում են թուրքական կողմից, չեմ կարծում դրանց որեւէ մեկը կարող է հավատալ Թուրքիայից դուրս, անգամ Թուրքիայում չեմ կարծում, որ բոլորն են հավատում այդ պնդումներին:

\n

Հարց. Panarmenian.net գործակալություն, Եկատերինա Պողոսյան: Պարոն Նալբանդյան երկուշաբթի օրը կկայանա Հայաստանի եւ Ադրբեջանի նախագահների եռակողմ հանդիպումը Ռուսաստանի Դաշնության նախագահ Դմիտրի Մեդվեդեւի մասնակցությամբ: Ինչ ակնկալիքներ ունի հայկական կողմը այդ հանդիպումից եւ ընդհանրապես Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտության կարգավորման գործընթացից: Սա առաջին հարցն էր, եւ երկրորդ հարցը: Կարծիք կա, որ Երեւանը Բաքվի կողմից տարածված ապատեղեկատվությանը կամ չի արձագանքում կամ շատ ուշ է արձագանքում, ինչ քայլեր եք ձեռնարկում այդ ուղղությամբ: Շնորհակալություն:

\n

Պատասխան. Ինչ վերաբերվում է եռակողմ հանդիպմանը, որը կայանալու է հունվարի 25-ին Սոչիում Ռուսաստանի նախագահի նախաձեռնությամբ, ապա նախ եւ առաջ, ես կցանկանայի նշել, որ մենք շնորհակալ ենք այն ջանքերի համար, որ գործադրում է Ռուսաստանի նախագահը` պարոն Մեդվեդեւը այս հիմնախնդրի լուծմանն ուղղված ջանքերին աջակցություն ցուցաբերելու առումով: 2009թ. ինչպես արդեն նշել էի մի քանի անգամ, բավական ինտենսիվ բանակցությունների տարի էր. նախագահների վեց հանդիպում եռանախագահների կողմից կազմակերպված եւ երեք եռակողմ` Ռուսաստանի նախագահի նախաձեռնությամբ. այսինքն` 9 հանդիպում: Մենք հուսով ենք, որ այն դրական միտումները, դրական տեղաշարժը, որը սակայն բավարար չէր որպեսզի բեկում արձանագրվեր 2009թ.-ին, այն դրական դինամիկան և տեղաշարժը, մենք կպահպանենք նաեւ 2010 թվականին:

\n

Այն հայտարարությունները, որ պետք է արագացնել այս գործընթացը, նոր թափ հաղորդել, չեմ կարծում, որ արհեստական արագացմամբ կամ արհեստական դանդաղեցմամբ կարելի է օգուտ տալ այս գործընթացին, որը գնում է իր հունով: Եւ այս բանակցությունները ցույց են տալիս, որ իսկապես եթե դրական դինամիկա չլիներ, նախագահները չէին հանդիպի 9 անգամ: Դա եղել է եւ մենք պետք է փորձենք 2010 թվականին էլ պահպանել այդ դրական դինամիկան:

\n

Ինչ վերաբերվում է այն պնդումներին, որ դուք ասում եք, որ մենք չենք արձագանքում Ադրբեջանից հնչող հայտարարություններին, չեմ կարծում, որ մենք չենք արձագանքում: Շատ անգամ ադրբեջանցիներն են փնտրում արձագանքներ մեր հայտարարություններին եւ չեն գտնում, թե ինչպես պետք է պատասխանել: Պետք է տարբերել երեք բան` քարոզչություն, հակաքարոզչություն եւ պաշտոնական դիրքորոշումների արտահայտում: Եթե մենք վարեինք բանակցություններ բանակցությունների համար, գուցե եւ գերակշռողը կլինեին հենց քարոզչությունը եւ հակաքարոզչությունը, ինչը տեսնում ենք Ադրբեջանի կողմից` այսպես կոչված քարոզչական փորձեր, որոնք հանգեցնում են հիստերիկ քսենոֆոբիայի, որոնք խոչընդոտներ են ստեղծում բանակցային գործընթացի համար: Միշտ չէ, որ մենք հայտարարությանը պետք է հայտարարությամբ պատասխանենք: Չնայած ես հասկանում եմ, որ որոշ մարդիկ կարծում են, որ լեզվակռիվը, կամ այսպես ասած, ներողություն, պորտը տեղը դնելը հերոսություն է: Կարծում եմ, որ եթե խոսքը գնում է ճառ ասելուն թե զանգ կախելուն, ես կնախընտրեի երկրորդը:

\n

Հարց. Ազատություն ռադիոկայան Պարոն Նալբանդյան, եթե կարելի է ասեք, ում հետ էիք խոսում, այդ կարեւոր հեռախոսազրույցը ում հետ էր: Երկրորդը դուք ձեր խոսքում նշեցիք որ Թուրքիային չի հաջողվի ձախողման դեպքում բարդել պատասխանատվությունը Հայաստանի վրա: Այսինքն դուք ինչքանով եք հնարավոր համարում ձախողումը: Եվ երրորդ հարցը Հայաստանի երկրորդ նախագահի այցի հետ կապված Իրան, արդյոք ինչ կարգավիճակով էր Ռոբերտ Քոչարյանը մեկնել Իրան, եւ արտգործնախարարության հետ ինչ-որ համագործակցություն կա: Հայտարարություններ արեց, հանդիպեց արտգործնախարարի հետ: Ինչ կարգավիճակ էր կրում այդ հանդիպումը:

\n

Պատասխան. Չնայած վերջերս ես Ազատություն ռադիոկայանին բավական ընդարձակ հարցազրույց եմ տվել եւ պատասխանել եմ ձեզ հետաքրքրող համարյա բոլոր հարցերին, բայց շնորհակալ եմ, որ դուք շարունակում եք այդպես հետաքրքրվել արտաքին քաղաքականության ոլորտով: Օրեկան Հայաստանի արտաքին գործերի նախարարը, ինչպես եւ այլ արտաքին գործերի նախարարներ, բազմաթիվ հեռախոսազրույցներ են ունենում իրենց գործընկերների հետ: Ոչ բոլոր հեռախոսազրույների մասին է հրապարակվում: Հրապարակվում են այն հեռախոսազրույցները, որոնց մասին նպատակահարմար է գտնվում հրապարակել: Եթե մենք նպատակահարմար գտնեինք այսօր առավոտից մինչեւ մամլո ասուլիսը կայացած հեռախոսազրույցները հրապարակել, ապա մենք կհրապարակեինք:

\n

Ինչ վերաբերվում է նախկին նախագահ Քոչարյանի այցելությանը Իրան, ինչ արտառոց բան կա դրա մեջ: Նախկին նախագահները այցելում են տարբեր երկրներ եւ մեր նախկին նախագահը գնացել է Իրան: Եթե դուք նկատի ունեք Հայաստանի անունից... ես լսեցի, որ խոսքը գնում է նրա մասին, որ Հայաստանը կողմ է հարաբերությունների ընդլայնմանը Իրանի հետ: Ինչ գաղտնիք կա դրա մեջ: Դրա մասին ասվել է այն ժամանակ, երբ Հայաստանի Հանրապետության նախագահն էր պարոն Քոչարյանը, դրա մասին ասվում է այսօր: Եվ դա բնական է, որ մեր հարեւան երկրի հետ Հայաստանը ձգտում է հարաբերությունները ընդլայնել, ինչի մասին բազմիցս հայտարարվել է նաեւ այս վերջին շրջանում: Մենք պատրաստվում ենք միջկառավարական հանձնաժողովին, որը կկայանա մի քանի օրից: Հունվարի 26-ին Իրանի արտգործնախարար Մոթաքին գալիս է Հայաստան: Գիտեք Ինտենսիվ հարաբերություններ ունենք հարեւան երկրի հետ: Նախկին նախագահ Պրն. Քոչարյանը ԻԻՀ ղեկավարության հրավերով մասնավոր այցով է մեկնել Թեհրան:

\n

Հարց. Երկրորդ հարցը. դուք նշեցիք որ Թուրքիան կարող է բարդել ձախողման դեպքում պատասխանատվությունը Հայաստանի վրա: Հնարավոր համարում եք գործընթացի ձախողումը:

\n

Պատասխան. Եթե իհարկե Թուրքիան պատրաստ չէ եւ պատրաստ չլինի գնալ արձանագրությունների վավերացմանը, եթե շարունակի ինչպես անում է այսօր նախապայմանների լեզվով խոսել, եւ իհարկե խոչընդոտել ամբողջ առաջընթացը այս գործընթացում, այո իհարկե, այսինքն որեւէ մեկը որեւէ գործընթացի մեջ չի կարող ասել այլ կերպ «այսպես կլինի, այնպես կլինի»: Ես ընդհանրապես չեմ սիրում կանխատեսումներ անել, ինչպես որ Չերչիլն էր ասում` այն գործիչների նման, որ ասում են վեց ամիս հետո այսինչ բանը կլինի, իսկ վեց ամիս հետո սկսում են բացատրել ինչու դա չեղավ:

\n

Հարց. 7օր.ամ լրատվական պարբերական: Պարոն նախարար կարող եմ իմանալ, այնուամենայնիվ, Թուրքիան կվավերացնի արձանագրությունները թե ոչ եւ երբ կվավերացնի եւ Թուրքիայի վավերացումից հետո Հայաստանի Հանրապետության ազգային ժողովը, հստակ կարող եք ասել կվավերացնի այդ արձանագրությունները:

\n

Պատասխան. Ես արդեն պատասխանեցի ձեր հարցին: Մենք հուսով ենք, որ կվավերացնի Թուրքիան, ինչ վերաբերվում է մեր Ազգային Ժողովին, ապա Ազգային Ժողովի որոշման հարցն է դա:

\n

Հարց. «Ժամանակ» օրաթերթ: Պարոն Նալբանդյան, դուք արդեն խոսեցիք ղարաբաղյան հիմնախնդրի առնչությամբ 2009թ. արձանագրված տեղաշարժների մասին: Հարցս հետեւյալն է, վերջին ամիսներին բազմաթիվ փորձագիտական շրջանակներ նշել են, որ 2010-ին հնարավոր է արցախյան հակամարտության վերաբերյալ փաստաթղթի ընդունում: Համանախագահները եւս կարծիք են հայտնել, որ վերջնական համաձայնություն կլինի կողմերի մեջ: Ես կուզենայի դուք ավելի հստակ եւ անկեղծ ասեիք, նման փաստաթղթի ընդունում դուք հնարավոր համարում եք 2010թ.-ին:

\n

Պատասխան. Ես միշտ անկեղծ եմ խոսում: Հստակությունը դուք պետք է որոշեք: Ես ասեմ հետեւյալը. դուք պատկերացնում եք, որ եռանախագահները ասեին, որ հույս չունեն որեւէ տեղաշարժի եւ որեւէ բանի ստորագրմանը անգամ մեկ տարի, երկու տարի, հինգ տարի, երկու տարի, երեք տարի անց: Ինչու են այդ պարագայում վարվում այս բանակցությունները, եւ ինչում է միջնորդների դերակատարությունը: Բայց եթե կողմերն էլ այդ նույն տրամաբանությամբ շարժվեին, որ ոչինչ չենք անում եւ ոչինչ չի լինելու ապագա տարիների ընթացքում բանակցություններ վարելը բավական դժվար եւ անիմաստ կլիներ: Իհարկե ասել, թե 2010-ին ինչ կլինի դժվար է ասել, բայց եթե ադրբեջանական կողմը ավելի կառուցողական մոտեցում ցուցաբերի, այն ժամանակ հնարավոր է, որ տեղաշարժեր լինեն, բայց ասել, որ մոտակա մեկ –երկու ամսում, ժամանակ ինչ-որ բեկում կարող է գրանցվել, ես չէի ասի այդպիսի բան:

\n

Հարց. Շնորհակալություն եւ երկրորդ հարցը, ավելի շուտ ցանկությունները կցանկանայի մաղթել, քանի որ ամփոփիչ ասուլիս է: Դուք երբ ստանձնեցիք այս պաշտոնը խոստացաք, որ ձեր լրատվական բաժինը ավելի լավ կաշխատի մամուլի ասուլիսների հետ կապված, ես նույնիսկ դիտարկում ունեմ, չգիտեմ որքանով կհամաձայնեք, կուզենայի, որ 2010թ. Ձեր մամուլի ասուլիսները ավելի հաճախակի լինեն, որովհետեւ համատեղ ասուլիսները շատ կարճատեւ են: Մենք իհարկե Տիգրան Բալայանի աշխատանքից շատ գոհ ենք, խնդիր չկա բայց ձեր ասուլիսները այնքան շատ չեն քան նախորդ նախարարի դեպքում: Կուզենայի դա շտկվի եւ այլ լրատվամիջոցների հետ աշխատանքը ավելի հաճախակի դառնա: Շնորհակալություն:

\n

Պատասխան. Ես էլ կցանկանամ, որ 2010 թվականին ավելի լավ լինի աշխատանքը լրատվամիջոցների հետ: Այդ նպատակով մենք նաեւ կառուցվածքային փոփոխություն ենք կատարում լրատվական ոլորտի հետ կապված արտգործնախարարությունում, եւ հուսով ենք որ դա նոր հնարավորություններ մեզ կտա: Մամուլի ասուլիսների առումով, ես ասացի արտաքին գործերի նախարարի 40 մամուլի ասուլիս է եղել: Իհարկե, միանշանակ արտաքին քաղաքականություն դժվար է իրականացնել, եթե չկա աջակցություն հանրային կարծիքի կողմից:

\n

Բայց արտաքին գործերի նախարարի առաջին խնդիրներից մեկը այն է, որպեսզի միջազգային լրատվական միջոցների հետ աշխատի, եւ դրսի քաղաքական կենտրոնների հետ աշխատի, եւ այդ իմաստով եթե մենք ասում ենք, որ նույն Լեռնային Ղարաբաղի հարցում, 2009-ին որեւէ որոշում չի ընդունվել որեւէ միջազգային կազմակերպության կամ տարածաշրջանային կազմակերպության կողմից, որը համահունչ չէ մեր մոտեցումներին, բացի Իսլամական Կոնֆերանս Կազմակերպությունից, ապա որտեղի±ց է դա եղել: Դա համապատասխան աշխատանքի արդյունք է: Բազմաթիվ ելույթներ են եղել քաղաքագիտական կենտրոններում, միջազգային հարաբերությունների ինստիտուտներում, ամենատարբեր լրատվամիջոցներին տրվել են հարցազրույցներ, հոդվածներ, ներդիրներ են տպվել, հատուկ համարներ են հրապարակվել: «Պարի Մատչը», օրինակ, Հայաստանին նվիրել է հատուկ համար` տասնյակ էջեր: Չէ որ, դա հենց այնպես չեղավ: Դա աննկատ եղավ մեր մամուլի համար, դրա մասին այսպիսի մի փոքր տեղեկություն տպվեց մեր մի քանի թերթերում:

\n

Հատուկ համար հրապարակվեց Հայաստանի մասին «Պոլիտիկ Ինտերնասիոնալ» դիվանագիտության եւ արտաքին քաղաքականության ամենահեղինակավոր պարբերականում: Այս ամեն արվում է նաեւ արտաքին գործերի նախարարության ջանքերով:

\n

Ես շատ ուրախ եմ, որ դուք գոհ եք պարոն Բալայանի աշխատանքից, դա նշանակում է գոհ եք նաեւ մեր համապատասխան բաժնից եւ գոհ եք այդ ոլորտում արտաքին գործերի նախարարության աշխատանքից, բայց միանգամայն համաձայն եմ, որ չենք կարող բավարարվել դրանով, գոհ լինելով ինքներս մեզնից: Թերություններ կան եւ մենք դեռ շատ ջանքեր պետք է գործադրենք եւ լրատվական դաշտում մեր աշխատանքը առավել ակտիվացնենք:

\n

Հարց. Գազետա.ռու Նարինե Կիրակոսյան: Ուրեմն դուք ասացիք որ դիվանագետը պետք է լռի, իսկ ժուռնալիստը պետք է ձեզնից կորզի այդ հարցերը, բայց մի հարց որը շատերին է հուզում, հասարակ մարդկանց, հատկապես ղարաբաղցիներին: Եթե կարելի է թեկուզ “հա” կամ “չէ” պատասխանեք, արդյոք բանակցությունների ժամանակ խոսվում են մեր մնացած հողերի մասին, Ադրբեջանում մնացած հողերի, որովհետեւ դրանք շահարկվում են տալ չտալ իբր գրավյալ տարածքներ, եւ ռուսական լրատվամիջոցներում էլ տպվեց, որ ռուսական քաղաքագետներից մեկը առաջարկել էր երեսուն տարով սառեցնել այս գործընթացը: Դուք իրական համարում եք, կարելի է նման բան անել:

\n

Պատասխան. Նախ եւ առաջ, ես երբեք չեմ ասել, որ դիվանագետը պետք է լռի: Եթե դուք հանկարծ այդպես եք ընկալել, խնդրում եմ նկատի առնել, որ ես երբեւէ չեմ ասել, չեմ ասում, չեմ ասի եւ այն կարծիքին չեմ, որ դիվանագետը պետք է լռի: Բայց դիվանագիտության մեջ արդյունքի հասնելու համար առաջնահերթն այն ջանքերն են, որոնք մակերեսին պետք է չփայլեն: Այնպես չի որ, Ай да Пушкин, ай да молодец, այսինքն տեսեք ինչեր ենք արել:

\n

Հասկանում եք, պետք է գործը արվի, ու եթե խոսքը գնում է ճառ ասելու կամ զանգ կախելու մասին, ես նախընտրում եմ երկրորդը:

\n

Իհարկե դա չի նշանակում, որ արտգործնախարարը պետք է ճառ չասի կամ չխոսի: Դիվանագիտությունը, մի անգամ ես ասել էի դրա մասին, սառցալեռան է նման: Այսինքն այն ինչ երեւում է մակերեսին դա շատ փոքրիկ մի մասն է: Անցյալ տարի նախարարությունում հարյուր հազար փաստաթուղթ է շրջանառվել: Դուք պատկերացնում եք այդ ծավալը:

\n

Ինչ վերաբերվում է ինչ-որ մի վերլուծաբանի կարծիքին, դուք կարծում եք ամեն վերլուծաբանի եւ ամեն հոդվածի մեջ ինչ գրված է պետք է այդպես էլ ընդունել: Բանակցությունները պետք է շարունակել, որովհետեւ ի±նչն է բանակցությունների չշարունակման այլընտրանքը: Իհարկե բանակցությունները պետք է շարունակել: Եվ դիվանագիտությունը հենց բանակցություններն են:

\n

Շնորհակալություն:
\n