Հարգելի՛ գործընկեր,
Տիկնա՛յք և պարոնա՛յք,

Ուրախ եմ ողջունել պաշտոնական այցելությամբ Հայաստան ժամանած իմ ֆրանսիացի գործընկերոջը՝ նախարար Ժան-Իվ Լը Դրիանին և նրա գլխավորած պատվիրակությանը։ Հատկանշական է, որ պարոն Լը Դրիանն առաջին արտգործնախարարն է, ով Հայաստան է այցելում ներքաղաքական զարգացումներից և նոր կառավարության ձևավորումից հետո։ Պարոն Լը Դրիանի այցելությունը նաև խորհուրդ ունի իր մեջ, քանի որ այն տեղի է ունենում, երբ համայն հայությունը նշում է Հայաստանի առաջին Հանրապետության հռչակման հարյուրամյակը։

Նախարար Լը Դրիանի այցի ծրագիրը բավական հագեցած է, քանի որ մինչ ասուլիսը նա արդեն առավոտյան այցելել է Ծիծեռնակաբերդ և հարգանքի տուրք մատուցել Մեծ Եղեռնի զոհերի հիշատակին, ինչպես նաև գրառում կատարել պատվավոր հյուրերի հուշամատյանում: Այնուհետև, մենք միասին այցելել ենք Մուսա Լեռան հուշահամալիր: Մուսալեռի հայերի փրկությունը ևս հայ-ֆրանսիական բարեկամության կարևոր դրսևորումներից է։

Անկեղծ ասած՝ իրապես շատ զգացմունքային պահ էր Մուսալեռ այդ այցելությունը, և կարծում եմ, որ մենք միասին բավական հետաքրքիր փորձ ունեցանք այդ էմոցիոնալ պահը կիսելու:

Ավելի ուշ նախարար Լը Դրիանը հանդիպում կունենա նախագահ Արմեն Սարգսյանի և վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի հետ:

Այսօր մենք անվարան կարող ենք արձանագրել, որ Հայաստանի և Ֆրանսիայի առանձնաշնորհյալ հարաբերությունները խարսխված են հայ և ֆրանսիացի ժողովուրդների ավանդական բարեկամության և փոխադարձ աջակցության դրսևորումների վրա։

Անկախությունից ի վեր մենք մշտապես զգացել ենք Ֆրանսիայի աջակցությունն ու բարեկամությունը և հպարտությամբ կարող ենք արձանագրել, որ հայ-ֆրանսիական հարաբերությունները գտնվում են բարձր մակարդակի վրա, ինչի վկայությունն է մշտական քաղաքական երկխոսությունը, պետությունների ղեկավարների մակարդակով պարբերական պետական այցելությունները, տարբեր բնագավառներում խորը համագործակցային կապերը, միջազգային կառույցներում սերտ փոխգործակցությունը և, իհարկե, ֆրանսահայ աշխույժ համայնքի առկայությունը։

Իմ գործընկերոջ հետ բավականին արդյունավետ քննարկում ունեցանք մեր երկկողմ օրակարգի բազմաթիվ հարցերի, միջազգային տարբեր ձևաչափերում փոխգործակցության շուրջ, անդրադարձ կատարեցինք իրավապայմանագրային դաշտի ընդլայնմանը:

Մեր հանդիպման օրակարգում էր աշնանը նախագահ Մակրոնի՝ Հայաստան կատարելիք պետական այցը։

Հանգամանալից քննարկում ծավալվեց նաև երկկողմ առևտրատնտեսական կապերի շուրջ: Այս համատեքստում գործընկերոջս հետ արձանագրեցինք, որ չնայած առկա արդյունքներին՝ այս բնագավառում մեր համագործակցությունը, ունենալով առավել մեծ ներուժ և զարգացման հեռանկարներ, դեռևս զիջում է քաղաքական հարաբերությունների մակարդակին: Մտքեր փոխանակեցինք համատեղ ջանքերով երկկողմ առևտրատնտեսական կապերին նոր շունչ հաղորդելուն ուղղված քայլերի շուրջ: Ֆրանսիական ընկերությունները զգալի ներդրումներ են կատարել Հայաստանի տնտեսության մեջ, և մենք պատրաստ ենք ֆրանսիական նոր ներդրողների համար ամենաբարենպաստ պայմանները ստեղծել։

Մենք իրապես բավական մեծ ուշադրություն հատկացրինք այս հարցերին: Մեր համատեղ շահագրգռվածությունն է շատ ավելի շոշափելի արդյունքներ տեսնել հայ-ֆրանսիական առևտրատնտեսական և ներդրումային համագործակցության մեջ: Կարծում եմ՝ դրա նախադրյալները կան: Բայց, բնական է, առաջ չեմ ընկնելու: Դրանց մասին խոսելը չէ կարևոր, այլ տեսնելը և անմիջապես օգտվելը: Կարծում ենք, որ շուտով դա կունենա իր առարկայական և կիրառական արտահայտությունը:

Ուրախ եմ նշել, որ այսօր արդեն մեր կողմից ստորագրվել է Զարգացման ֆրանսիական գործակալության (ԶՖԳ) և Տնտեսական համագործակցության համար խթանման և մասնակցության ընկերության (Պրոպարկո)՝ Հայաստանում հաստատման և գործունեության մասին համաձայնագիրը:

Մենք խոսեցինք մեր երկրների հարաբերությունների կարևոր բաղադրիչներ հանդիսացող ապակենտրոնացված համա­գոր­ծակ­ցու­թյան, կրթամշակութային կապերի, այս ոլորտներում համատեղ ծրագրերի ու նախաձեռնությունների մասին:

Հայաստանը մեծապես կարևորում է Փարիզում հայկական հիշողության և մշակութային կենտրոնի բացման, ինչպես նաև Երևանում Շառլ Ազնավուրի կենտրոնի հիմքի վրա Ֆրանսիայի մշակութային կենտրոնի ստեղծման նախաձեռնությունը:

Ողջունելի է, որ հայկական «ԹՈՒՄՈ» ստեղծարար տեխնոլոգիաների կենտրոնը դարձել է ոգեշնչման աղբյուր, և դրա օրինակով Փարիզում ևս նախատեսվում է նմանատիպ կենտրոնի ստեղծումը, որը հետագայում կդառնա բարեկամությունը ամրապնդող կամուրջներից մեկը:

Այսօր Հայաստանի և Ֆրանսիայի քաղաքների ու շրջանների միջև յոթ տասնյակ հաշվվող փոխգործակցության համաձայնագրերի շրջանակներում ամեն տարի իրականացվում են բազմաթիվ համատեղ ծրագրեր զբոսաշրջության, գյուղատնտեսության, կրթության, մշակույթի, առողջապահության և այլ ոլորտներում:

Ե՛վ Հայաստանը, և՛ Ֆրանսիան հպարտանում են Հայաստանում ֆրանսիական համալսարանով, որը կրթական ոլորտում մեր սերտ փոխգործակցության ամենահաջողված օրինակներից մեկն է, Հայաստանի կրթական համակարգում ամենապահանջված համալսարաններից է։ Իմ որդիներից մեկը ևս բարձր վարկանիշ ունեցող այդ ԲՈւՀ-ի շրջանավարտ է։ Ես, այսպես ասած, «փաստը հաստատող» ծնող եմ: Շատ կարևոր է, որ այս կրթօջախն ընդլայնվում է. արդեն այս տարի ծրագրվում է բացել նոր ֆակուլտետ:

Առավել ընդարձակ խոսելով կրթական համակարգում նոր համագործակցության մասին` շատ ուրախ եմ, որ երկուստեք ճանաչում ենք կրթական ոլորտում բավական շոշափելի և ուժեղ համագործակցություն ունենալու հսկայական ներուժը: Մենք ունենք ներուժ, մենք ունենք ստեղծագործ կրթության բավական հետաքրքիր օրինակներ` այդ ինստիտուցիոնալ և ստեղծագործ կրթությունը համալրելու և ուղղորդելու համար. այն է` Ֆրանսիական համալսարանի բավական ամուր դիրքերը մեր կրթական համակարգում, ինչպես նաև մեր կարողությունը` փոխանցելու մեր փորձը:

Մեր ուշադրության կենտրոնում էր նաև Ֆրանկոֆոնիայի միջազգային կազմակերպության՝ հոկտեմբերին Երևանում կայանալիք գագաթաժողովի նախապատրաստական աշխատանքները: Այս համատեքստում վերահաստատվեցին ինչպես Հայաստանի կողմից բարձր մակարդակով այս կարևորագույն միջոցառումը կազմակերպելու և անցկացնելու հանձնառությունը, այնպես էլ` ֆրանսիական կողմից բարձրագույն մակարդակով մասնակցությունն ու գագաթաժողովի աշխատանքներին ակտիվ ներգրավվածությունը:

Մենք մտքեր փոխանակեցինք նաև Հայաստան-Եվրամիություն համագործակցության, ստորագրված ՀՀ-ԵՄ Համապարփակ և ընդլայնված գործընկերության համաձայնագրի և այս ձևաչափով հայ-ֆրանսիական փոխգործակցության համար բացվող նոր հեռանկարների շուրջ: Բնական է, սա էլ է մեր երկկողմ օրակարգի կարևոր հարցերից մեկը:

Մեր հանդիպմանն անդրադարձ եղավ ղարաբաղյան հիմնախնդրին: Հայաստանը կարևորում է Ֆրանսիայի կողմից ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահ մյուս երկրների՝ Ռուսաստանի և Միացյալ Նահանգների հետ միասին գործադրվող ջանքերը Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտության խաղաղ կարգավորման ուղղությամբ: Այս համատեքստում մենք վերահաստատում ենք Հայաստանի հանձնառությունը ղարաբաղյան հիմնահարցի բացառապես խաղաղ հանգուցալուծմանը։ Գործընկերոջս հետ համակարծիք էինք, որ գործընթացի հաջողության համար կարևոր է խաղաղությանը միտված մթնոլորտի առկայությունը։

Հանգամանալից մտքեր փոխանակեցինք Իրանի միջուկային ծրագրի շուրջ զարգացումների և Սիրիական ճգնաժամի կարգավորման վերաբերյալ։

Գործընկերոջս խոսքը փոխանցելուց առաջ ցանկանում եմ բոլորիս շնորհավորել Հանրապետության տոնի կապակցությամբ: Մեկ դար առաջ հայ ժողովրդի միասնականության և անկոտրում ոգու շնորհիվ իրականություն դարձավ անկախ պետականությունը վերականգնելու հայ ժողովրդի դարավոր իղձը՝ ժողովրդարավորության արժեքների վրա հիմնված Հայոց պետականությունը:

Ես իսկապես բոլորիս սրտանց շնորհավորում եմ: Այս խորհրդանշական փաստը, որ մեր բարեկամ երկրի, մեր բարեկամ ժողովրդի արտաքին գործերի նախարարը Հայաստանում գտնվում է հենց այսօր, շատ կարևոր է: Ես եվս մեկ անգամ ցանկանում եմ Ձեզ շնորհակալություն հայտնել, պարո՛ն նախարար, և խոսքը փոխանցեմ Ձեզ: