Արմեն Փամբուխչյան․ Պարոն Մնացականյան, կարևորելով հայ-չինական հարաբերությունները, վարչապետի այցը Չինաստան և կարճ ժամկետներում պատասխան այցը արտգործնախարարի մակարդակով Հայաստան, ուզում եմ նշեք մեկ-երկու կարևոր ձեռքբերում, ի՞նչ տվեցին այդ այցերը և ի՞նչ ակնկալիքներ ունենք:

Զոհրաբ Մնացականյան․ Հայ չինական հարաբերությունները, իհարկե, այս շրջանում արտահայտվեցին երկու կարևոր այցով, բայց սա շարունակական գործընթաց է և բարձր մակարդակի քաղաքական երկխոսության այս շղթան շարունակվելու է, որտեղ իրականում մեր օրակարգը Չինաստանի հետ չափազանց լայն է: Դա վերաբերում է մեր հարաբերություններին տարբեր բնագավառներում, ներառյալ՝ տնտեսական ոլորտում: Մենք այս շրջանում կարողացանք շատ շոշափելի արդյունք ունենալ, որը վիզաների ազատականացման պայմանագիրն է. այն պետք է, բնականաբար, անցնի որոշակի ընթացակարգ, որպեսզի մտնի ուժի մեջ: Այն դեռևս ուժի մեջ չի մտել, այն դեռևս ստորագրված է: Դա նույնպես մի քայլ է լինելու, որ դյուրացնելու է շփումները բոլոր մակարդակներում, մարդկային մակարդակում, բոլոր շերտերի համար, ներառյալ՝ առաջին հերթին մեզ համար մեծ նշանակություն, մեծ հետաքրքրություն ներկայացնող այն բնագավառներում, որոնք վերաբերվում են տնտեսական համագործակցությանը:

Շատ շոշափելի, շատ կոնկրետ օրինակ էր ստորագրված արձանագրությունը, որը վերաբերվում էր մեր գյուղատնտեսական արտադրանքի արտահանմանը Չինաստան: Հարցը վերաբերում է մեղրին: Եվ սա, նորից, օրինակներ են, երբ այս այցերի ընթացքում մենք կոնկրետ շոշափելի արդյունք ունեցանք:

Բացի դրանից, մենք ունենք ընդլայնվող ծավալ առևտրաշրջանառության, ահռելի հնարավորություններ մեր արտադրանքն արտահանելու Չինաստան: Մենք ունենք ծրագրեր, որոնք վերաբերում են ենթակառուցվածքների զարգացմանը: Մենք ունենք, բնականաբար, քաղաքական երկխոսության օրակարգ, որը վերաբերում է միջազգային հարաբերությունների բոլոր հարցերին, որոնք թե՛ մեր տարածաշրջանային օրակարգին են վերաբերում, թե ավելի լայն օրակարգերին, որտեղ Չինաստանի հետ ձևավորված է բավական կանոնավոր երկխոսություն:

Արմեն Փամբուխչյան․ Շնորհակալություն, պարոն Մնացականյան, պատասխանի համար: Մեկ հարց էլ․ «Մեկ ճանապարհ մեկ գոտի» ծրագրի շրջանակներում Հայաստանը շարունակո՞ւմ է բանակցել, և կա՞ն արդյոք դրական որոշակի տեղաշարժեր, որ մենք դուրս չենք մնա այդ ծրագրից:

Զոհրաբ Մնացականյան․ «Մեկ ճանապարհ, մեկ գոտի» նախաձեռնությունը բավական լայնածավալ նախաձեռնություն է, որը վերաբերում է բազմաթիվ բնագավառներում միջազգային համագրոծակցությանը: Մենք տարբեր ձևերով դրան առնչություն ունենք: Գիտեք, որ, օրինակ, նույն բնապահպանության բնագավառում մեր Բնապահպանության նախարարը եղավ Պեկինում վերջերս՝ այդ երկրորդ ժողովի ժամանակ, և դա «Մեկ ճանապարհ, մեկ գոտի» ուղղության մեջ վերջին արտահայտությունն էր:

Դուք գիտեք, որ ենթակառուցվածքների զարգացումը նույնպես այն ծրագիրն է, որն առաջնայինը մեզ համար է: Այն, թե որքանով է դա ներգրավվում ավելի լայն, ավելի մեծ ծրագրերի մեջ փոխկապակցելու համաշխարհային ենթակառուցվածքները, մեզ համար հանդիսանում է երկխոսության օրակարգ, ներառյալ՝ Չինաստանի հետ: Այսինքն, մասնակցելը «Մեկ ճանապարհ, մեկ գոտի» նախաձեռնությանը բավական մեծ օրակարգ է, որտեղ մենք տարբեր ուղություններով ունենք մեր դերակատարությունը: Եվ առաջին հերթին այդ ամենը մենք անում ենք, որպեսզի ուժեղացնենք մեր փոխկապակցվածությունը միջազգային համագործակցությանը տարբեր ուղություններով:

Վահե Հովհաննիսյան․ Պարոն Մնացականյան, Չինաստան կատարած աշխատանքային այցի ժամանակ Չինաստանի նախագահն իր ելույթում մեջբերեց՝ «համոզված ենք, որ ապագայում պետք է բացառվեն հայ ժողովրդի հետ տեղի ունեցած ողբերգական դեպքերը»։ Չինաստանի հետ հարաբերությունները նոր հարթության մեջ են, ինչը ողջունելի է, սակայն Չինաստանը մինչ այժմ պաշտոնապես չի ճանաչել Հայոց ցեղասպանությունը: Ցեղասպանությունը չեն ճանաչել նաև ԵԱՏՄ անդամ երկրները՝ բացառությամբ Ռուսաստանի։ Քննարկվե՞լ է արդյոք Չինաստանի հետ այս հարցը, և պատրաստվո՞ւմ եք արդյոք քննարկել այս հարցերը ԵԱՏՄ անդամ երկրների հետ։

Զոհրաբ Մնացականյան․ Շնորհակալություն հարցի համար: Հայոց ցեղասպանության ճանաչման հարցը արդարության վերականգնման հարց է, այլ ոչ թե պարզապես միայն Հայաստանի կամ հայ ժողովրդի հարցն է։ Դա յուրաքանչյուր պետության, յուրաքանչյուր ժողովրդի հարց է, որը լուրջ է վերաբերվում, որն իրապես ընդունում է ցեղասպանության կանխարգելման կարևորությունը մարդկության համար։

Այս հարցը մեզ համար ոչ թե առանձին պետությունների երկկողմ հարաբերություններին առնչվող հարց է միայն, այլ սա ընդհանրապես եղել և մնում է մեր արտաքին քաղաքականության գերակայություններից մեկը։ Վստահ եղեք, որ այս հարցը մշտապես մեր օրակարգում է, և սա չափազանց ծանր հարց է և չափազանց բարդ հարց է։ Այս հարցը տեղի է ունենում այն պայմաններում, երբ ցեղասպանության և անհանդուրժողականության, քսոնոֆոբիայի, ռասիզմի երևույթներն առավել սուր են այսօր երևում աշխարհի տարբեր կետերում, և Հայոց ցեղասպանության չճանաչման երևույթը ի հայտ է բերում բավական մեծ ռիսկեր ցեղասպանության կրկնման համար։ Սա սկզբունքային հարց է, եղել և մնում է մեր օրակարգում։

Վահե Հովհաննիսյան․ Շնորհակալ եմ պատասխանի համար։ Եվ խոսքս հենց դրան էլ միտված էր, քանի որ նախագահի մակարդակով հայտարարվեց «ողբերգական դեպքերի» մասին: Կարծում եմ՝ ժամանակն է քննարկել այդ հարցը Չինաստանի հետ։

Զոհրաբ Մնացականյան․ Կրկնեմ, որ սա ընդհանուր հարց է և վերաբերում է ընդհանուր գիծն առաջ տանելուն բոլոր ուղղություններով՝ ներառյալ այն ուղղություններով, որ Դուք ասացիք։ Շնորհակալություն։