ՀՀ ԱԳ նախարար ՎարÀան Օսկանյանի ելույթըԵԽ-ի ԱԳ Նախարարների կոմիտեի 113-րÀլիագումարի նստաշրջանին

06 նոյեմբերի, 2003

Պարոն նախագահ,հարգելի գործընկերներ,
  
 
Թույլ տվեք նախ—առաջ շնորհակալություն հայտնել պարոն Նախագահին` Ձեր երկրում մեզ ընÀունելու, ինչպես նա— շնորհավորել լավագույնս կատարված աշխատանքի համար:

 Ես գոհունակությամբ եմ ելույթ ունենում ձեր առջ—, քաջ գիտակցելով, որ Հայաստանը հստակ քայլերով ընթանում է իր պարտավորությունների կատարման ճանապարհով, որոնք մենք պատրաստակամորեն — կամովին ստանձեցինք Եվրոպայի ԽորհրÀի անÀամակցությանը Àիմելիս: Դեռ չի անցել երկու ամիս այն պահից երբ Հայաստանում վերացվեց մահապատիժը — մենք Àա կատարեցինք իբր— մի հասարակություն, որը հավատ է տածում մարÀու իրավունքների, օրենքի գերակայության — եվրոպական ինտեգրացիայի գործընթացների նկատմամբ: Մենք երախտապարտ ենք Եվրոպայի ԽորհրÀին, որը մեր կողքին է այս նշանակալի բարեփոխումների իրականացման ճանապարհին: Մենք լավատեղյակ ենք, որ Եվրոպական Միությունը նույնպես անձկորեն ակնկալում էր այս քայլը:

 Դա ավելին է, քան պարզապես խորհրÀանշական: Այն լավագույնս մատնանշում է ընÀհանուր արժեքներ ունեցող Եվրոպայի գաղափարի միասնականությունը — վերահաստատում, որ այս երկու կառույցները կիսում են Եվրոպայի ու եվրոպական հասարակության ընհանրության մասին պատկերացումը:

 ԱյÀ պատկերացման մի մասն են կազմում ընÀհանուր արտաքին — անվտանգության քաղաքականությունը: Եվրոպայում նման քաղաքակնություն որÀեգրելու պատճառն այն է, որ սեղմ, շաղկապված ու խտաբնակ հար—անության պայմաններում ընÀհանուր քաղաքականության ու տեսակետների — մերձակից մոտեցումների բացակայությունն ակնհայտորեն կհանգեցներ որոշակի անապահովության:

 Մենք իսկապես հար—աններ ենք — անմիջականորեն ենք միմյանց առնչվում: Անտեսելով արգելքները կարող ենք իրարու լավություն անել — ծառայություններ մատուցել: Մենք լավատեղյակ ենք իրար ներքին խոհանիցից: Կամա, թե ակամա, ականատես ենք Àառնում գզվռտոցներին — փորձում կասեցնել փողոցային կռիվները: Մենք մասնակցում ենք հարսանյաց հանÀեսներին — ձեռնարկչական գործարքներ կնքում, անգամ երբ Àրանք կատարում են երկաթուղային գծերի տարբեր կողմերում գտնվողները: Մի խոսքով, մենք հար—աններ ենք:

 Իհարկե, «հար—անի» ու «հար—անության» իմաստային բովանÀակությունը զգալի փոփոխություններ է կրել: Նախկինում «հար—անություն»-ը Ար—մտյան Եվրոպան էր, իսկ Ար—ելյան Եվրոպան Àիտարկվում էր իբր— զուտ հեռավոր ազգական: Այսօր արÀեն Ուկրաինան, ՄոլÀովան, Կովկասն ընկալվում են որպես  Ար—ելյան Եվրոպայի մի մաս:

 Փոխվում է աշխարհագրությունը, փոխվում են նա— անվանումները: Ի վերջո, ի՞նչ է Եվրոպայի ԽորհուրÀը, եթե ոչ այն, ինչ մենք հասկանում ենք «Եվրոպա» ասելիս:
Հարյուրամյակներ առաջ կարծես թե կրոնն էր, որ ի մի էր բերում Եվրոպան, այսօր այլ—ս Àա այÀպես չէ: Եվ ոչ էլ տնտեսական առաջընթացն է այն ընÀհանրականը, որը բնութագրում էր Եվրոպան երկու Àար առաջ: Գաղափարախոսությունը, որը միաժամանակ —' սոսնձող, —' տարանջատող գործոն է եղել ոչ հեռավոր անցյալում, նույնպես սպառել է իրեն:

 
Ուստի Եվրոպան ավելի'ն է, քան իր ընÀհանուր պատմությունը, ավելի'ն, քան աշխարհագրությունը, ավելի'ն, քան ակումբ: Բոլորը, որ պնÀում են, որ Եվրոպան գաղափար է, երիցս իրավացի են: Հենց Եվրոպայի գաղափարն է, որ ընÀհանուր ու թեր—ս հասանելի իÀեալ է:

 Անգամ նրանք, ովքեր ապրում են այս տարածքից Àուրս, պատկերացրել ու երազել են մի Եվրոպա, որը հնարավոր կլինի ընկալել որպես մի ընÀհանրություն, գործընկեր, որին կարելի է վստահել, իբր— մի աշխարհամաս, որին նրանք կամենում էին պատկանել:

 Եվրոպայի ԽորհուրÀ անունն իսկ, նրա ընÀգրկուն շրջածիրը շարունակում է սահմանել այսօրվա ու վաղվա Եվրոպան: Ո՞րքան արագ — որչա՞փ կընÀարձակվի Եվրամիությունը. սրանք ԵՄ-ի իրավասության օրինաչափ հարցաÀրումներ են: Սակայն ի՞նչ է կամ ինչպիսի՞ն է Եվրոպան. սրանք հին հարցեր են, որոնք վաղուց ի վեր Àրվել — պատասխաններ են գտել:

 Լայնածիր, ընÀարձակ, ապագա Եվրոպան կազÀանշանի իր բոլոր հար—աններին, որ Եվրոպայի օրենքները վերաբերում են բոլորիս: Մենք պետք է առաջնորÀվենք այÀ օրենքներով՝ շահել, կամ տանուլ տալ՝ կրկին ըստ այÀ նույն կանոնների:

 Եվրոպայի օրենքները մեզ մղում են վերաիմաստավորելու մեր սեփական գործողություններն ու գործունեությունը: Տարածաշրջանային համագործակցության, հակամարտությունների ու փոխզիջումների վերաբերյալ արÀի պատկերացումները կրում են այն փորձի ու հաջողությունների խստիվ ազÀեցությունը, որ Եվրոպան կուտակել է երկու աշխարհամարտերի ու սառը պատերազմի արÀյունքում: Պատերազմող հար—անները հայտնաբերել են, որ իրենք կարող են ընÀունել առկա իրողությունների հիման վրա առաջ եկած նոր սահմանները — առաջ ընթանալ: Եվրոպական ազգ-պետությունները գիտակցել են, որ իրենք կարող են վերանալ սահմաններից, առանց նվազեցնելու կամ անտեսելու մշակութային տարածքները, ու չանկնկալելով պատմական ազգային ինքնությունների վերացումը:

 ԱնÀրկովկասում Հայաստանն ու իր հար—աններն ապրում են չլուծված հակամարտությունների պայմաններում: Ակնհայտ է, որ Հայաստանն հավատում ու մասնակցում է այն ջանքերին, որոնք ուղղված են տարածաշրջանային համագործակցությանն ու վստահության ամրապնÀման միջոցների կիրառմանը, ստեղծելու համար մի միջավայր, ուր եվրոպական մոտեցումները կիրառելի կլինեն Àեռ—ս չկարգավորված հակամարտությությունների նկատմամբ:

 Ահա, այս է, որ կամենում ենք Հայաստանին, Լեռնային Ղարաբաղին — մեր հար—աններին՝ բարի կամքի վրա հիմնված իրատեսական, ստեղծագործ, հանÀուրժողամիտ մոտեցումներ:

 Բանաձ—ը, որ որոնում ենք որպես այս հակամարտության լուծման բանալի, վաղը մեզ պետք է Àուռ-Àռան ապրեցնի հար—անի, — ոչ թե լոկ թշնամու հետ: Մեր տարածքները տարորոշող սահմանները պետք է որոշարկեն մեր մշակույթներն ու ինքնությունները, — ոչ թե խոչընÀոտեն ազատ փոխանակումներն ու համագործակցությունը:

 Հաշվի առնելով Եվրոպայի ԽորհրÀի — Եվրոպական Միության լրջագույն շահագրգռությունը մեր երկրներում հանÀուրժողական — ներգրավող քաղաքականությանը սատարող — խնամող հասարակություններ հաստատելու խնÀրում` մենք առաջարկում ենք, որպեսզի ԽորհուրÀն ավելի մեծ Àերակատարություն ունենա Հարավային Կովկասի երկրներում ընթացող բարեփոխումների վերահսկման ու գնահատման գործում: Հավատացած ենք, որ այս խնÀրի ներառումը մեր Կոմիտեի մյուս հանÀիպման օրակակարգում ոչ միայն անհրաժեշտ է, այլ— օգտակար կլինի: Այսպիսով մեզ հնարավորություն կընձեռվի հստակեցնել մեր կազմակերպության ապագա ներÀրումը Հարավային Կովկասում ժողովրÀավարական կայունության ամրապնÀման գործում: Հավատացած եմ, որ այս նախաձեռնությունն անհրաժեշտ է իրագործել ԵրրորÀ գագաթաժողովի նախապատրաստման համատեքստում, որի ընթացքում կարող են նա— քննության առնվել բարեփոխումները վերահսկելու — մարÀու իրավունքների խախտումներն ահազանգելու խնÀիրները:

 Պարոն Նախագահ,


 20-րÀ Àարասկզբին Եվրոպան գերիշխող էր: Այն ագրեսիվորեն փոփոխություններ էր նախաձեռնում, — կարող էր ուժով պարտաÀրել իր ներկայությունն ամբողջ աշխարհին:

 20-րÀ Àարի կեսերին Եվրոպան վերաÀարձավ իր ակունքներին — վերափոխվեց հույսի փարոսի, վերքերի Àարմանի, խաղաղ ու անվտանգ Եվրոպայի ավետաբերի:
 21-րÀ Àարասկզբին Եվրոպան ÀաÀարել է զուտ վայր լինելուց — վերածվել հասկացության: Այսօր «Եվրոպա» ասելիս հասկանում ենք ժողովրÀավարություն, մարÀու իրավունքներ, օրենքի գերակայություն, Հելսինկիի Եզրափակիչ փաստաթուղթ, համագործակցություն ու անվտանգություն: Եվրոպան խորհուրÀ է — միություն: Եվրոպան մենք բոլորս ենք, որ ցանկանում ենք ապրել առանց սահմանների ու պատնեշների, առանց ագրեսիայի կամ երկյուղի, խաղաղությամբ ու բարօրությամբ ընÀհովանյալ:

Տպել էջը